برگه:ChaharMaqaleh.pdf/۱۲

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
ح
مقدمهٔ مصحح

و در باب مجمع‌النوادر گوید:
«مجمع‌النوادر فارسی لنظام الدین ابی الحسن احمد بن عمر بن علی الملکی (کذا!) العروضی السمرقندی المتوفی سنة »
اما تاریخ تألیف چهار مقاله اگرچه در ضمن کتاب مذکور نیست ولی قطعاً مؤخر از سنه ۵۵۲ که سال وفات سلطان سنجر سلجوقی نبوده چه از ضمن کتاب معلوم می‌شود که سلطان سنجر در وقت تألیف کتاب در حیات بوده است از جمله در صفحه ۴۶ در حق وی اینطور دعا میکند «اطال الله بقاءه و ادام الی المعالی ارتقاءه» و در صفحهٔ ۹۷ در حق وی و سلطان علاءالدین غوری اینطور «خلدالله ملکهما و سلطانهما» و از طرف دیگر مصنف در ضمن تعداد کتب انشا که دبیران را خواندن و حفظ نمودن آن لازم است از جمله مقامات حمیدی را می‌شمرد (ص ۱۵)، و چون تاریخ تألیف مقامات حمیدی در سنهٔ ۵۵۱ هجری است[۱] معلوم می‌شود تألیف کتاب مقدم بر سنهٔ ۵۵۱ نیز نبوده پس تاریخ تألیف آن محصور می‌شود بین سنه ۵۵۱-۵۵۲.

«ترجمهٔ حال مصنف»

مصنف کتاب ابوالحسن نظام‌الدین یا نجم‌الدین احمد بن عمر بن علی سمرقندی معروف بنظامی عروضی از شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری معدود است، از شعر وی اکنون جز


  1. چنانکه صریحاً در دیباچهٔ دو مقامات حمیدی مطبوع در طهران و کانپور و در کشف‌الظنون حاجی خلیفه و در یکی از دو نسخهٔ مقامات حمیدی محفوظه در موزهٔ بریطانیه مسطور است، ولی در دیباچهٔ یک نسخهٔ دیگر از مقامات موزهٔ بریطانیه تاریخ تألیف مذکور نیست و اگر عدم ذکر تاریخ در این نسخه بتفصیلی که در صفحهٔ ۹۷-۹۸ شرح داده شده باعث شک و تردیدی در باب تاریخ تألیف مقامات گردد در هر صورت تألیف چهار مقاله مقدم بر سنه ۵۴۷ که دو مرتبه صریحاً در اثناء کتاب (ص ۷۴، ۹۷) ذکر شده نبوده است پس بطور قطع و یقین تاریخ تألیف آن محصور می‌شود بین سنهٔ ۵۴۷-۵۵۲.