برگه:هم‌آهنگی موسیقی روح‌الله خالقی.pdf/۱۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۴

و گره نداشت ولی این دفعه دو شکم و یک گره پیدا میکند و اگر درست گوش دهیم هنگام بالای سیم اصلی را میشنویم. اما این اختلاف نباید باعث تعجب ما شود زیرا چون سیم اصلی را بوسیلهٔ لمس انگشت نصف کرده‌ایم پس بهمان اندازه که کوتاهتر شده صدای آنهم باید زیرتر شود و این اختلاف بموجب قاعدهٔ اول که سابقاً ذکر کردیم کاملا صحیح است. با ملاحظهٔ شکل (۲) ترتیب نوسان سیمی که انگشت وسط آنرا لمس کرده بخوبی معلوم میشود.

شکم و گره

(شکل ۲)

اکنون اگر همان سیم را سه قسمت کرده و یکی از نقاط تقسیم شده را با انگشت لمس کنیم و سیم را حرکت آوریم ملاحظه مینمائیم که سه شکم و دوگره مطابق شکل (۳) پیدا میشود و صدای آن یک دوازدهم درست زیرتر از صدای اصلی است. البته در اینموقع چون سیم مورد آزمایش یک ثلث شده صدای آنهم سه برابر شده است.

شکم و دو گره

(شکل ۳)

اگر فرض کنیم که صدای سیم در حالت اصلی نت «دو» بوده در حالتی که یک گره پیدا کرده بود صدای آن دوی هنگام بالا و در موقعیکه دو گره پیدا کرده است صدای آن «سل» خواهد شد.

اینک اگر عمل کوچک کردن سیم را بترتیب تکرار کنیم یعنی بر عدهٔ گره ها بتدریج بیفزائیم و در نقاط ۱/۴ و ۱/۵ و ۱/۶ و ... سیم را بادست لمس کنیم و مثلا تا ۱۶ مرتبه این عمل را مکرر نمائیم اصوات ذیل پیدا میشود :