مجمع التواریخ برادر زادهٔ خویش را نیز در دست داشته و گاهی هم بانتقاد مطالب آن پرداخته است.
ارنست بر مستشرق آلمانی ناشر تاریخ زندیه علیرضابن عبدالکریم شیرازی که بسال ۱۸۸۸ میلادی در لیدنهلند منتشر شده در مقدمه ای که بزبان آلمانی بر آن نوشته بتشابه قسمتی از عبارات و مطالب مجمع التواریخ میرزا محمد خلیل ومجمل التواریخ میرزا ابوالحسن گلستانه ( مخصوصاً در سلطنت شاه سلیمان ثانی و شاهرخ ) برخورده ومیگوید که چون گلستانه کتاب خویش را پیش از تألیف میرزا محمد خلیل نگاشته د مسلماً از کتاب او استفاده نکرده همچنین معلوم نیست که خلیل میرزا هم از این کتاب اقتباسی کرده و مطالبی برداشته باشد چه در این صورت در ضمن منابع خویش از این کتاب نامی میبرده و جای بسی شگفتی است که با آنکه کتاب میرزا خلیل یازده سال بعد از کتاب گلستانه تألیف شده وی این کتاب را ندیده باشد ، شاید کمی نسخ آنکه قطعاً در آن زمان هم چندان منتشر نبوده موجب آن شده که کتاب گلستانه بنظر خلیل نرسد .
پس از آنجا که بیشتر مطالب این دو کتاب با یکدیگر موافق است چنین میتوان حدس زد که هر دو یک مأخذ مشترک داشته اند و چون در هر دو پادشاهی میرسید محمد متولی که در کتب دیگر یافت نمی شود بتفصیل ذکر شده میتوان چنین حدس زد که اخبار خانوادگی دی که بتقول خلیل میرزا از مآخذ او بوده مورد استفادهٔ گلستانه نیز واقع شده و بحکم شباهتی که در عبارت آن دو کتاب هست و در مواردی نیز جمله های آن دو با هم مواقفند مسلماً این مأخذ مکتوب بوده و از افواه مردم گرفته نشده است و چنانکه بتحقیق پیوسته داود میرزا پسر ارشد شاه سلیمان که پس از گرفتاری پدرش از مشهد بهندوستان گریخته در سالهای ۱۱۹۰ و ۱۱۹۹ در مرشد آباد زندگی میکرده پس ممکنست که گلستانه مطالب تاریخ خود را از سلطنت میر سید محمد تا عزل و کور شدن وی از همان نوشته های میرزا داود گرفته باشد و بعد هم خلیل میرزا از همان
ا- Frnst BeeT
