برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۸۰

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
رجال ایران
۷۷

مسلک مذهبی شیخی است که شصت و یا هفتاد سال قبل از این در شیراز بوجود آمد[۱] شیخی‌ها که امروزه شماره‌شان نسبة زیاد است بر سر یک موضوع با شیعه‌های ایران اختلاف دارند و آن چگونگی زندگی امام دوازدهم یعنی مهدی می‌باشد عقیده شیخی یکی از عقاید پنهانی است که در نتیجه فساد طبقه آخوندها بطوریکه در سطور پیش گذشت در ایران پدیدار شده است. دیگر از عقائدی که ایجادش نتیجه فساد عقیده آخوندها است عقیده صوفی می‌باشد که خیلی قدیمی‌تر از شیخی است».

در سنگ روی قبر شیخ احمد احسائی مؤسس فرقه شیخیه چنین منقور است:

  وفت علی الکریم بغیر زاد من الحسنات والقلب السلیم  
  و حمل زاد اقبح کل شبی اذا کان الوفود علی الکریم  


سید احمد ادیب پیشاوری

احمدسید احمد رضوی معروف بادیب پیشاوری خاتمه فضلاء این عصر و استاد اساتید که در فنون ادب و عربیت و حفظ اشعار و نحو و لغت و حکمت و ریاضیات و حسن خط در این اواخر باحاطه و تبحر او کمتر کسی دیده شده بود وی در ۱۲۶۰ متولد و در سوم صفر هزار و سیصد و چهل و نه (۱۳۴۹ ق.) در سن قریب به نود سال در تهران در منزل مرحوم علی‌رضا قره‌گزلو بهاءالملک که در سنین اواخر عمر در آنجا اقامت داشت درگذشت مرحوم ادیب در تمام عمر مجرد میزیسته و تأهل اختیار نکرده بود آن مرحوم معروف بود بسوء خلق و کم کسی طاقت مصاحبت او را داشت لکن با کسانیکه مأنوس و دوست بود کمتر سوء خلق خود را بروز میداد وی دیوان شعری دارد بفارسی و اشعار او بسیار فاضلانه و استادانه است و آن اگر چه شاید بسیار روان و ناشی از طبع شاعرانه و مؤسس بر عواطف و غزل و تشبیب یا عرفان و اذواق و مواجید نیست ولی چنانکه گفتیم بسیار فاضلانه و فصیح و بلیغ و متمایل بزهد و گوشه‌گیری از دنیاست تقریباً از جنس و طرز اشعار ابوالعلاء معری است.

شادروان ادیب پیشاوری مردی بود وارسته – گوشه‌گیر – کم‌مراوده – کم‌معاشرت – تند و بسیار صریح‌اللهجه. اکثر فضلاء و اعیان بواسطه فضل – بی‌نظری و استغنای طبعش بوی ارادت داشتند. یکی از روزها در جائی با وثوق‌الدوله (حسن وثوق) مشغول به صحبت بود وثوق الدوله بوی میگوید که هندوستان با آن جمعیت زیاد چطور شد که یک مشت انگلیسی آمدند و تمام آنجا را گرفته و برای خود تصاحب نمودند (این صحبت در ایام بستن قرارداد کذائی


  1. مذهب شیخیه در شیراز بوجود نیامده است.