برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۶۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۶۰
رجال ایران

سپهدار خیلی برخورد، و فوق‌العاده عصبانی شد، و از کوره در رفت، و فوراً به نوکران خود دستور داد که عارف را هر کجا یافتند او را بکشند؛ نوکرها با چوب و چماق، در صدد تجسس و پیدا کردن عارف بر آمدند و سرانجام او را در خیابان ناصرخسرو نزدیک شمس‌العماره یافتند و با چوب و چماق باو حمله ور شده او را بقصد کشتن زدند؛ عارف بواسطه لطمات و صدمات بسیار بیهوش شده بزمین افتاد ضاربین حتم کردند مرده است دست از او کشیدند و خبر کشته شدن او را به سپهدار بردند؛ جمعیت عابرین عارف را ببیمارستان برده و او را بهوش آوردند، مدتی مشغول معالجه و مداوا بودند تا اینکه بهبودی برای وی حاصل گردید؛ در خلال این احوال بعضی اشخاص و نزدیکان سپهدار، برای این عمل بدش، او را مورد ملامت و سرزنش زیاد قرار دادند و خود سپهدار هم از عمل خود پشیمان شده بود و برای جبران قضیه خانه‌ای برای عارف خرید و برادر خود جمشید خان سردار کبیر را مأمور کرد که قباله خانه را نزد عارف برده و باو بدهد و از وی ترضیه خاطر بخواهد، عارف با اینکه خانه نداشت و لامکان بود با هر قدر خواهش و اسرار زیاد سردار کبیر قباله خانه را قبول نکرد و اعتنایی به سپهدار و خانه واگذاری او ننمود. در سال ۱۳۳۴ ق.، در جنگ بین‌الملل اول، با عده‌ای از تهران مهاجرت کرده و در اسلامبول بود پس از اینکه جنگ تمام شد بایران برگشت و مدت کمی در تهران ماند پس از آن در سال ۱۳۰۴ خورشیدی بهمدان رفته در آنجا ساکن گردید و در آذر ماه سال ۱۳۱۲ خورشیدی در همدان در گذشت و در مقبره بوعلی سینا بخاک سپرده شد دیوان اشعارش سه بار بطبع رسیده است.

ابوالقاسم میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام ثانی وزیر عباس میرزا نائب‌السلطنه و صدر اعظم محمد شاه قاجار پسر میرزا عیسی فراهانی مشهور به میرزا بزرک قائم مقام اول و از رجال بزرک ادب و سیاست و از مفاخر ایران بوده است در سال ۱۱۹۳ ق. متولد و در محرم ۱۲۲۶ قمری که میرزا حسن پسر اکبر و ارشد میرزا بزرگ قائم مقام پس از یکسال وزارت عباس میرزا در تبریز در گذشت بجای او، قائم مقام، پسر دیگر خود، میرزا ابوالقاسم را که در تهران نائب مناب او بود و امور مربوطه به نیابت سلطنت و پیشکاری آذربایجان را انجام میداد، از تهران خواسته، بوزارت نائب‌السلطنه برقرار نمود؛ و پس از درگذشت میرزا بزرگ قائم مقام در سال ۱۲۳۷ ق. بناخوشی وبا در تبریز، بمنصب و مقام او نائل گشت؛ و در فرمان قائم مقامی که برای میرزا ابوالقاسم صادر شده بود او را سیدالوزراء نیز ذکر کرده اند. میرزا موسی خان برادر دیگر قائم مقام بوزارت نائب‌السلطنه تعیین گردید و قائم مقام از این تاریخ باستثنای یکی دو سال همه اوقات در سفر و حضر و در صلح و جنگ همراه عباس میرزا نائب‌السلطنه بود و در مدت حیات خدمات بسیار شایانی باو و پسرش محمد شاه نمود.

قائم مقام از سال ۱۲۳۹ تا ۱۲۴۱ قمری از دستگاه عباس میرزا نائب‌السلطنه معزول و مطرود بوده، و پس از عزل از تبریز بتهران آمد و فتحعلیشاه پس از چندی او را بوزارت و