برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۵۷

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۵۴
رجال ایران

جای وی را در دستگاه ولیعهد اشغال کرد[۱] میرزا ابوالفتح‌خان هم منشی‌باشی ولیعهد گردید. در سال ۱۳۱۱ ق. ملقب به ثقةالدوله شد و در ایام ولیعهدی محمدعلی میرزا و اقامتش در آذربایجان ثقةالدوله منشی‌باشی و خازن مهر وی بود. و بعد وکیل‌الملک پدرش که در اواخر سلطنت مظفرالدینشاه ملقب بوزیر خلوت شد ثقةالدوله ملقب بلقب پدرش وکیل‌الملک گردید و در سلطنت محمد علیشاه ملقب به حشمت‌الدوله شد و در ضمن داشتن اینهمه القاب مناصب امبر تومانی و سرداری نیز داشته است.

در سال ۱۳۲۴ قمری که محمد علیشاه بسلطنت رسید حشمت‌الدوله از جمله درباریان او بود. در کابینه حسن وثوق (وثوق الدوله) در شهریور سال ۱۲۹۵ خورشیدی و همچنین در کابینه دوم وثوق‌الدوله در سال ۱۲۹۸ خ. (۱۹۱۹ میلادی) معروف بکابینه قرارداد بوزارت جنگ معرفی شد و در کابینه حسن پیرنیا (مشیرالدوله) در سال ۱۲۹۹ خورشیدی حشمت‌الدوله وزیر کشور بود و بعد در دوره سلطنت رضا شاه پهلوی دو سال هم (از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۸ ه‍. ق. ) حاکم کرمان بوده است و در سال ۱۳۳۷ خورشیدی = ۱۳۸۱ ه‍. ق. در سن ۸۴ سالگی در تهران در گذشت.

ابوالفضل میرزا ابوالفضل ساوجی از اطبای حاذق و از جمله چند نفر دانشمندی است که در تألیف نامه دانشوران و سائر کتب منسوبه به محمد حسنخان اعتمادالسلطنه دست داشته است. اعتمادالسلطنه در یادداشتهای روزانه خطی خود (۱۵ ربیع الاول ۱۳۰۸ ق.) مینویسد: «امروز جزوه‌های نامه دانشوران را که یک سال بود بحضور نبرده بودم با حاجی میرزا ابوالفضل حضور بردم شاه بحاجی زیاد اظهار مرحمت فرمود خلعت هم التفات فرمودند». بین حاجی شیخ مهدی شمس‌العلماء عبدالرب‌آبادی قزوینی که او هم از دانشمندان طراز اول عصر خود بوده و در تألیف کتب نامه دانشوران و سایر کتابهای منسوب به اعتمادالسلطنه کاملا دست داشته و بین این دو نفر دانشمد از نظر همکاری رقابت و خصومت بوده و هر یک برای دیگری کارشکنی میکردند. اعتمادالسلطنه در این باب در یادداشتهای روزانه خطی خود(۷ ربیع الثانی ۱۳۰۹ ق.) مینویسد: «شیخ مهدی و حاج میرزا ابوالفضل را بعد از نهار شاه بحضور بردم شیخ مهدی ملای روم را نوشته بود و حاجی میرزا ابوالفضل جزوه‌های مجلس تألیف را میبایست بنظر مبارک برساند از عداوت به شیخ مهدی تقلبی کرده بود جزوه ها را کم آورده بود باعث ایراد شد».

ابوالفضل میرزا ابوالفضل گلپایگانی پسر میرزا محمد رضا تولد در حدود سال ۱۲۶۷ قمری و فوتش در سنه ۱۳۳۷ ه‍. ق. درسن ۷۰ سالگی در مصر واقع شد. در ابتداء که از گلپایگان بتهران وارد میشود در مدرسه مادر شاه در ارک حجره‌ای داشته و از طلاب مبرز بوده و بعد بطریقه بهائیت منسلک و با گرفتن حقوقی که کفایت مخارج زندگی او را بنماید جزء مبلغین فرقه مزبور میگردد نامبرده از روساء و فضلاء معروف بهائیان و در مصر به شیخ ابوالفضائل الایرانی الجربادقانی مشهور بوده و صاحب تألیفات عدیده بفارسی و عربی در اثبات طریقه و مذهب بهائیها از فرق بابیه میباشد و معروف است که در اواخر


  1. بعد در زمان سلطنت ناصرالدینشاه ملقب به ناصرالسلطنه شد.