برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۵۵

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۵۲
رجال ایران

میرزا از طرف حسام‌السلطنه تعیین گردید. در ۱۲۹۳ ق. که حسام‌السلطنه بجای بدیع‌الملک میرزا حشمت‌السلطنه حاکم کردستان و کرمانشاه شد حسام السلطنه در مقر حکمرانی خود کرمانشاه بود و ابوالفتح میرزا پسر خودرا نیابةً بحکومت کردستان تعیین و روانه نمود. و در سال ۱۲۹۸ قمری ملقب به مؤیدالدوله شد و تا سال ۱۲۹۹ قمری بحکمرانی کردستان برقرار بود.

در این سال که حکومت کردستان نیز جزء چندین حکومت ظل‌السطان گردید مؤیدالدوله بجای الله قلی‌خان ایلخانی بحکومت زنجان تعیین و فرستاده شد. و بعد در سال ۱۳۰۱ ق. ناصر قلیخان عمیدالملک بجایش تعیین گردید. چون حکومت گیلان جزء ابوابجمعی کامران

ابوالفتح میرزا مؤیدالدوله


مبرزا نائب‌السلطنه بود از این جهت مؤید الدوله شوهر خواهر و برادر زنش در سال ۱۳۰۳ ق. از طرف مشارالیه بحکومت گیلان منصوب شد و تا سال ۱۳۰۵ ق. حکومتش در آن جا ادامه داشت ادوارد برون در کتاب انقلاب ایران تالیف خود در جائیکه از شیخ احمد روحی و میرزا آقاخان کرمانی نام میبرد چنین گوید: «از آنجا (تهران) برشت رفتند و چندی مهمان مؤیدالدوله حکمران دانشمند بودند ولی همینکه حکمران فهمید که آنها مورد بی‌مرحمتی ناصرالدینشاه هستند بیرونشان کرد از آنجا باستانبول رفتند، در سال ۱۳۰۵ ق. حکومتهائیکه زیر نظر و سلطه ظل‌السلطان و کامران میرزا نائب السلطنه پسران ناصرالدینشاه بود[۱] از هر دو نفر منتزع گردید از آنجمله حکومت گیلان بود که از کامران میرزا نیز گرفته شد. در این هنگام ابوالنصر میرزا حسام‌السلطنه برادر زن دیگر نائب‌السلطنه بجای مؤید الدوله برادر بزرگتر بحکومت گیلان تعیین و فرستاده شد و تا سال ۱۳۰۸ قمری حکومت برادر کهتر در آنجا ادامه داشت لکن در این سال دوباره مؤیدالدوله برای بار دوم بحکومت گیلان منصوب گردید و تا ۱۳۱۰ ق. حاکم بود و در شعبان ۱۳۱۰ تغییر ماموریت داده بجای میرزا فتح علیخان صاحب دیوان شیرازی استاندار خراسان و متولی‌باشی آستان قدس رضوی گردید. عوالم بین مؤیدالدوله و امین‌السلطان صدراعظم بسیار خوب بوده مثلا پس از اینکه


  1. در حقیقت و در باطن همان تقسیم ایران به مناطق نفوذ روس و انگلیس بوده که منطقه نفوذ روس را کامران میرزا نائب‌السلطنه و منطقه نفوذ انگلیس را مسعود میرزا ظل‌السلطان عهده‌دار بوده‌اند و بعد در سال ۱۳۲۵ ق برابر با ۱۹۰۷ میلادی آشکارا و رسما در این باب بین دولتین قراردادی منعقد و ایران بمناطق نفوذ تقسیم گردید.