برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۳۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
رجال ایران
۳۱

تمام اعضاء کمیته مجازات دستگیر و پس از ۹ ماه زندانی کشیدن در کابینه نجفقلیخان صمصام‌السلطنه بختیاری (۱۲۹۷ خورشیدی) آزاد شدند لکن بمحض اینکه وثوق‌الدوله در همین سال (۲۹ شوال ۱۳۳۶ ه‍.ق. برابر با ۱۵ مرداد ۱۲۹۷ خورشیدی) بمساعدت و حمایت انگلیسها، روی کار آمد و نخست‌وزیر بلکه دست نشانده و نوکر آنان شد تمام اعضاء کمیته مجازات را، باستثنای مشکوةالممالک که در مازندران بود؛ دستگیر نمود. رشیدالسلطان و حسین لله را بدار آویخت منشی‌زاده زاده و ابوالفتح‌زاده را ظاهراً بکلات تبعید نمود لکن در راه، میان سمنان و دامغان، در ۲۵ ذیعقده همین سال دستور داد که ژاندارم‌های نگهبان آنان هر دو نفر را بوضع فجیعی تیرباران نمودند.

ابراهیم ابراهیم‌خان هزاره از خوانین خراسان و از روسای بزرگ طائفه هزاره بوده که در سال ۱۲۲۹ قمری فیروزالدین میرزا حاکم هرات را وادار بگرفتن غوریان نمود فیروزالدین میرزا نیز اغواء شده پسر و وزیر خود را با لشگری، برای تسخیر غوریان فرستاد، و محمدخان، پسر اسحق‌خان قرائی، حاکم غوریان را محصور نمود؛ محمدخان که چنین دید کامران میرزا، حاکم قندهار پسر شاه محمود، را وادار نمود که، برای سرکوبی عموی خود، بهرات آمده و پس از آمدن دیگران نیز او را یاری خواهند کرد. کامران به طمع اینکه، پس از گرفتن هرات، مشهد را نیز تسخیر خواهد کرد به سمت هرات رهسپار گردید.

فیروزالدین، بواسطه آمدن کامران، ترسیده از کرده خود پشیمان و سپاه خود را از اطراف غوریان برداشت، و از محمد ولی میرزا والی خراسان استمداد نمود.

اسمعیل‌خان دامغانی سردار خراسان (فرمانده لشگر) به یاری او شتافت و در نزدیکی هرات اردوی خود را مستقر نمود و بعد بجنگ کامران رفت. کامران میرزا، چون خود را مرد مبارز میدان او ندید، بدون جنگ کردن، بطرف قندهار بازگشت و اسمعیل‌خان سردار پس از انجام کارها و نظم و نسق دادن بآن صفحات بمشهد مراجعت نمود. ابراهیم‌خان، در سال ۱۲۳۰ قمری، باتفاق حاجی آقاخان، وزیر حاجی فیروزالدین میرزا، حکمران هرات، بتهران آمد و از تعدیات شاه محمود که نسبت به برادر اعیانی خود فیروزالدین روا میداشت شکایت کردند و از دولت راجع به رفع مزاحمت اویاری خواستند.

میرزا محمدصادق مروزی وقایع‌نگار و داروغه دفترخانه[۱] مأمور رسیدگی بکار فیروزالدین میرزا شده و روانه هرات گردید و چون ابراهیم‌خان، بواسطه عملیات سوء او در سال گذشته، که فیروزالدین میرزا را بر علیه دولت ایران، تحریض کرده بود، قرار شد که در تهران بماند و بجای او دیگری، از روساء طائفه هزاره، بنام آزادخان پسر محمدخان هزاره، بریاست طائفه مزبور تعیین و و برقرار گردید.

ابراهیم خان چندی در تهران بود و بعد بوسائلی یعنی دادن رشوه بزمامداران وقت مرخص گردید. در سال ۱۲۳۳ قمری که فتح‌خان، وزیر شاه محمود، با سی هزار سوار


  1. رئیس اجرائیات وزارت دارائی و محصل وصول بقایا.