پیشگفتار
کتابی که در چند جلد از نظر خوانندگان محترم میگذرد تلخیصی است از مجموع یادداشتها و اطلاعات زیادی که در مدت چندین سال مطالعه و کاوش در تاریخ احوال رجال ایران در سه قرن اخیر گرد آورده‌ام. انتشار همه آن یادداشتها به ده مجلد میرسید و قصد اصلی من نیز همان بود که تألیف مفصلی بدست دهم اما کسالت ناگهانی و التزام بستر بیماری مرا بحکم ضرورت و اجبار از انجام نیت اصلی خود بازداشت ناگزیر بهمین اندازه قناعت گردید و امیدوارم که در آینده توانایی و فراغتی بدست آید که در تکمیل این مجموعه کامیاب شوم، آرزویی جز این ندارم.
در تألیف این اوراق فقط یک هدف داشتم و آن شناساندن رجال ایران از روی واقع‌بینی و بر پایهٔ مآخذ و منابع معتبر تاریخی و هر کس که باین دفتر منصفانه نیک نظر کند صحت گفتار مرا در می یابد.
تاریخ رجال هر ملت بیک معنی آینهٔ تمام‌نمای هیأت اجتماع آن ملت است و پیرو هر مکتب فکری تاریخ که باشیم در تأثیر بزرگان و معاریف، از هر صنف و طبقه، در اوضاع و احوال آن کشور نمی‌توان تردید داشت.
مطالعهٔ تاریخ جدید کشورهای اروپائی – آمریکائی – آسیائی و آفریقائی این مطلب را باز مینماید که در اغلب این ممالک چه مردان بزرگ و استواری برخاستند و در ایفای مسؤولیت مدنی و ملی خود با ثبات عقیده و همت راسخ چه خدماتی برای اصلاح و ترقی و تعالی کشور خود نموده‌اند. بزمامداران سیاسی ایران که میرسیم بخوان تا بدانی حکایات را و هر چه بیشتر در کارنامهٔ رجال خودمان مینگریم باین نتیجه نزدیکتر میشویم که باستثناء دو سه نفر، نیست در شهر نگاری که دل از ما ببرد.
| مهدی بامداد |
