شد، و ناگزیر گردید که فورا از خراسان حرکت کرده برای دفاع از تجاوزات دولت روس بنواحی مزبوره رهسپار گردد. آغامحمدخان از سازش و مربوط شدن امراء و خوانین قفقاز با روسیه، بسیار خشمناک بود و مصمم بسرکوبی و گوشمالی هر یک از آنان گردید، بنابراین، با لشکری مجهز با جمعی از بزرگان و سرکردگان خود، در اواسط ذی‌قعده ۱۲۱۱ ق. عازم آذربایجان و از آنجا عازم قره‌باغ گردید و نظرش این بود که اول مقتدرترین و معتبرترین امراء قفقاز را از بین برده و بعد بدیگران به‌پردازد. ابراهیم خلیل‌خان، که از آمدن آغا محمدخان آگاه شد، برای اینکه مانع عبور او شود، بدستور خودش یا بصلاحدید روسها پل روی رودخانه ارس را بکلی خرابکرد و پس از آن آب رودخانه را تا جائیکه آب میگرفت و سوار میشد باراضی قره‌باغ انداخت، با همه این تفاصیل، آغا محمدخان از عزم خود منصرف نگردید، و تصمیم خود را بهیچ‌وجه تغییر نداد، و فوراً دستور داد که قایقها و مشگهائی برای عبور درست کردند، و با وجود اینکه جمعی از لشکریانش بواسطه طغیان آب در رودخانه غرق شدند، معذلک مرد با تصمیم و با عزم و اراده آهنین عبور کرد و شیشه را گرفت، و پیش از اینکه شیشه بتصرف آغامحمدخان در آید و بشهر وارد شود ابراهیم خلیل‌خان از آنجا بیرون آمده بداغستان گریخته بود. آغامحمدخان در ۱۷ ذیحجه وارد شیشه شد و در ۲۱ ذیحجه ۱۲۱۱ قمری، یعنی پس از اینکه ۵ روز از ورود او گذشت، شبانگاه، بدست گماشتگان خود کشته شد. پس از کشته شدنش، اردویی که با خود به قره‌باغ برده و همچنین سپاهی که در آدینه بازار بود، باستثنای عده کمی، بقیه بکلی پراکنده شدند.[۱]
ابراهیم خلیل‌خان پس از واقع شدن قضیه آغامحمدخان به مقر حکومتی خود (شیشه یا پناه‌آباد) بازگشت و دستور داد که نعش او را بطور امانت گذاشته در آنجا دفن نمایند تا اینکه از طرف شاه تازه برای بردن جنازه اقدام بعمل آید و برای اینکه میان او و فتحعلیشاه جانشین آغامحمدخان صلح و آشتی دائمی برقرار باشد دختر ابراهیم خلیل‌خان آغا بیگم مشهوره به آغا باجی، بزوجیت شاه درآمد، لکن فتحعلیشاه بواسطه زحماتیکه ابراهیم خلیل‌خان به عمویش آغا محمدخان وارد آورده بود، و باعث دوبار لشگرکشیش به قفقاز و سرانجام به کشته شدن او منتهی گردید، و یا بجهات دیگر، از روز اول، از دختر او خوشش نیامد، و با وجود اینکه فتحعلیشاه مردی حشری و خیلی عیاش بود، معذلک، با او تا آخر عمر بغل‌خوابی ننمود و او را طلاق هم نداد و در حال انزواء در قم میزیست.[۲]
- ↑ طرز معمولی لشکرکشی ممالک مشرق زمین و تشکیلات بی‌اساس آن و قائم بودن تشکیلات مملکت بوجود یکنفر.
- ↑ پیش از آنکه آغاباجی زن دوازدهم فتحعلیشاه شود، فتحعلیشاه چهار زن معقوده دیگریهم داشت و آغاباجی، در ابتداء صیغه او گردید و پس از اینکه آسیه خانم، دختر محمد خان قاجار قویونلو، خالوی آغا محمدخان، و خواهر سلیمانخان اعتضادالدوله، و مادر ابراهیم‌خان ظهیرالدوله و محمدقلی میرزا ملک‌آرا، در مازندران درگذشت، آغا باجی بجای آسیه خانم بعقد دائمی فتحعلیشاه در آمد و در قم مقر دائمی خود با دم و دستگاه مفصل میزیست و سرانجام در سال ۱۲۴۸ قمری در گذشت و در همانجا بخاک سپرده شد.
