برگه:شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و۱۳ و ۱۴ هجری، جلد ۱.pdf/۱۲۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
رجال ایران
۱۲۱

به اطاق مشیرالملک[۱] و راجع به خوزستان با هم مذاکره نمائید و به اسفندیارخان و حاج علی قلی خان هم گفت شما هم بروید خانه بنان‌الملک[۲] که با شما کار لازم دارم این دو برادر با بنان‌الملک

ملکه ثریا


گرم صحبت بودند که زنجیر بزرگی آورده آنها را زنجیر و دست و پای هر دو را محکم بستند و حسین قلی خان ایلخانی را نیز در همان شب (۲۷ رجب ۱۲۹۹ هـ.ق.) بوضع فجیعی کشتند و نعشش را در تکیه میر در تخت فولاد دفن نمودند و در شهر شهرت دادند که سکته کرده است پس از یکسال بواسطه اقداماتیکه در تهران برای استخلاص دو پسر ایلخانی صورت گرفت قرار شد که هر دو از زندان آزاد گردند ظل‌السلطان حاج علی قلی خان را مرخص کرد و اسفندیار خان را گفت که پس از سه ماه دیگر آزاد خواهد کرد این سه ماه شش سال طول کشید و هر بار که برای استخلاص او اقدام میشد معاذیری میتراشید. اعتمادالسلطنه در یادداشتهای روزانه خود مینویسد: «شنبه ۱۷ ربیع‌الثانی ۱۳۰۲ ق. – یک ساعت بغروب مانده به دوشان تپه رفتم شاه بیرون شام میل میفرمودند تا ساعت چهار بودم شنیدم اسفندیار خان پسر حسین قلی خان بختیاری مقتول که در حبس ظل‌السلطان بود فرار کرده شاه خیلی پریشان است و از ظل‌السلطان رنجیده تا چه بروز کند). (این موضوعی که اعتمادالسلطنه نوشته نباید درست باشد و شایعاتی بیش نبوده است فرار برای اسفندیارخان امکان داشته لکن بواسطه مخالفت عموها و عموزاده‌ها با وی بر فرض هم که فرار میکرد نمیتوانسته است اقدام مؤثری بنماید). در سال ۱۳۰۵ هـ.ق. حکومتهای متعددی که تحت نظر و ابوابجمعی بلکه زیر سلطه ظل‌السلطان قرار داشت از او گرفته شد و امین‌السلطان حکم مرخصی اسفندیارخان را صادر نمود. حاج میرزا حسن انصاری در صفحه ۱۶۹ کتاب اصفهان تاریخ نصف جهان تألیف خود ضمن وقایع سال ۱۳۰۵ هـ. ق. مینویسد: «اسفندیارخان و حاج علی قلی خان از حبس نجات یافتند» بطوریکه پیش گفته شد حاج علی قلی خان بیش از یکسال در زندان ظل‌السلطان نبود و حبس اسفندیار خان در حدود هفت سال طول کشید و برای انصاری هم در این مورد اشتباهی روی داده است. اسفندیار خان و حاج علی قلی خان بتهران احضار شدند اسفندیارخان با لقب


  1. میرزا حبیب‌الله خان انصاری.
  2. میرزا رضا خان.