بک علت دیگر تعصب دینی اردشیر آن بود که بدران دنیاکان او بقولی امرا و رؤسای دین زرتشتی بوده اند، پاپک که بقولی پدر و بقولی پدر مادر اردشیر بوده است از امرای معلی پارس و از آن بزرگانی بود که بازمانده امر او شاهان « پرته دار» فارس بودند پادشاهان پرته دار فارس که نخستین آنان، بغ کرت ، وسپس ( بخدات ) و آخر آنان «پاپکه است همه در فارس و قسمتی از هندوستان ریاست و بزرگی داشته اند، وسکه زده اند ، وروی سکه آنها نقش آستانه آتشکده و درفش (علم چهار گوشه) که شاید همان درفش کاویان باشد دیده شده است و پادشاه با «پنامه که سر پوش و بره عبادنست در پیشگاه آتشکده بحال خشوع ایستاده است. این پادشاهان دست نشانده اشکانیان بوده اند و از عهد اسکندر و خلفای اسکندر بریاست مذهبی و کم کم بپادشاهی گماشته می شدند،و اردشیر چنانکه گذشت با بسر بابک آخرین شاهمان مذکور و با پسر دختر او بوده است وچون آیا و نیاکان اردشیر جنبهٔ مذهبی داشته اند و از سکههای آنها این جنبه بخوبی دیده می شود خود او هم در استواری بنیان دین کوشید ودین و دولت را باهم کرد ، و بوزیر خود (ت:سر) هیربدان هیر بدامر کرد که اوستای پراکنده را گرد آورد، و خود را در سکه ها خدا پرست و خدایی نژاد خواند ۳. در عهد شاه پور پسر اردشیر و جانشینان وی نیز در گرد آوری اوستا و تهیه فقه وسابر احکام وعبادات زرتشتی توجه و اعتنای کامل بعمل آمد و در حمایت از آئین مزبور کار بتعصب کشید از آن جمله مانی بسرف فدیک سخن گوی و مصلح بزرگ ایرانی اعتماد حریت ۱ - اردوان آخرین شاهنشاه اشکانی اردشیر را گرد زاده میخواند، وطبری او را از اکران از نجان با بازرگان میداند . و نیز در کار نامه آمده است که سامان در اردشیر وداماد با یک از نژاد بهمن بود ولی با گردان بصحراگردی میپرداخت و روایات در این باب مختلف است ( رجوع شود طبری طبع قاهره ج ۲ ص ۵۶ - ۵۹) و شاهنامه فردوسی . ۲ - در باب این درد و تاریخ اور جوع شود به رسالة (نامة تنسر ) تألیف آقای مجتبی مینوئی منطبعه تهران ۳ - سکه اردشیر بایگان چنین است : مردین الی ارتختر شاهان شاه ایران کی شتری هیچ پز نان - یعنی : «خدا پرست خدایگان اردشیر شاهنشاه که از نژاد خدایان است > توضیح آنکه در سکه اردشیر و شاپور اول پسرش تنها شاهنشاه ایران نوشته شده است و ای ذکری از (ایران) ندارد و از هرمز بد نام ایران نیز آمده است و معلوم میشود استقرار نفوذ دولت مر کزی در کلیه بالات تا به تدریج صورت گرفته است و ما از این پس باز در این باب صحبت خواهیم کرد ، ایران بفتح همزه و نون بناء مجهول یعنی (غیر ایران) وممالک خارجه . .
