برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۳۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

بسمه تعالی

گفتار نخستین

زبان ایران زبان پوندیست - زبان فارسی - اریائیان ایرانی - زبان اوستا - زبان مادی - فارسی باستان پهلوی سغدی - دری- لهجه‌های قدیم - زبان دری - قدیمیترین آثار زبان.

۱ - زبان ایرانی :

علمای زبان‌شناس بر آنند که زبانهای امروزی دنیا بر سه بخش است: نخست - بخش یک هجائی (یک سیلابی)[۱] و این قسم زبانها را زبانهای ریشگی نامند زیرا لغات این زبانها تنها یک ریشه است که به اول با آخر آن هجاهائی[۲] نیفزوده‌اند. زبان چینی و آنامی و سیامی را از این دسته میدانند، در زبانهای ریشگی شمارهٔ لغتها محدود است چنانکه گویند چینیان برای بیان فکر خود ناگزیرند لغات را پس و پیش کنند یا مراد خود را با تغییر لحن و آهنگ کلمه بفهمانند.

دوم - بخش زبانهای ملتصق[۳] این زبانها یک هجائی نیست چه در لغات این زبان بهنگام اشتقاق هجاهائی بر ریشهٔ اصلی افزوده میشود ولی ریشهٔ اصلی از افزودن هجاها هیچگاه تغییر نمیکند و دست نمیخورد و هر چه بر او افزایند بآخر او الحاق میشود. مردمی که زبانشان را ملتصق خوانند اینانند:

۱- مردم اورال و آلتائی که شاخهٔ از نژاد زردپوست میباشند مانند مغولان و تاتاران و ترکان ومردم دونغوز و فین و ساموئید و بیشتر ساکنان سیبریا و دشت قبچاق، ۲- مردم ژاپن و اهالی کُره، ۳- دراوید ، و باسک[۴] از مردم هند، ۴- بومیان آمریکا، ۵- مردم


  1. Langues Monosyllabiqués
  2. هَجا یَهُجو هّجُواً: هجو یعنی برشمردن، و هجو کردن یعنی عیب کسی شمردن، و اهجاء تقطیع لفظ است بحروف و شمردن حرفهای کلمه، و حروف هجا ابجد هوز است الی آخر یا الف با تاء است الی آخر یعنی حروف مقطعه و جدا شده و حروف تهجی هم بدین معنی است و باصطلاح هر حرکت که از حرفی بگوش آید آنرا هم هجا گویند و این لفظ ترجمهٔ سیلاب فرنگی است.
  3. Langues Aggulinantes
  4. Basquee