برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۲۱

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
ز
مقدّمهٔ مصنف

بوده آگاهی جست، مثلا برای اطلاع ازسبک انوری، باید بعلوم پزشکی، نجوم و حساب متداول در قرن ششم آشنائی یافت.

د - تاریخ عمومی - برای فهم محیط معنوی یک شاعر یا نثرنویس باید بتاریخ سیاسی و اجتماعی و علمی عصر وی آشنا گردید.

م ـ فنون ادبی ـ قدما و متأخران در شمارهٔ فنون ادبی اختلاف دارند و آنچه مارا در مطالعهٔ سبکها بایسته است از اینقرار است:

الف ـ دستور زبان پارسی ـ بدیهی است که بخشی از امتیازات سبکی در برابر سبک دیگر، از بکار بردن قواعد مخصوص دستور زبان آشکار میگردد.

ب - معانی و بیان ۔ بخشی از مشخصات سبکی شعرا و نویسندگان از استعمال منابع لفظی با معنوی پدیدار میشود.

ج - نقد الشعر و نقد النثر - برای تشخیص جریانات صحیح و سقیم سبکهای نثر و نظم در قرون متمادی باید بقواعد انتقاد آشنا بود.

د - علم قافیه (خاص نظم) ۔ جوت درک طرز استعمال درست یا نادرست قوافی و تحوّلات آنها در تاریخ ادب.

هـ ـ عروض (ویژهٔ نظم) ـ جهت ادراک اوزان اشعار و تشخیص صحیح از سقیم و اصلاح اشعار. و - تاریخ ادبیات - چه بین تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی رابطه‌ای نزدیک است و هر یک مکمل دیگری هستند.

✡✡✡

۹ - تاریخ سبک شناسی - سبک‌شناسی بمعنای حقیقی خود در ایران سابقه‌ای نداشته است و نخستین آثار این فن به غایت ضعف در تذکره‌ها دیده میشود ـ تذکره‌نویسان در ترجمهٔ احوال یک شاعر وندرةً یک نویسنده، ضمن بکار بردن عبارات مشحون از صنایع لفظی و معنوی در بارهٔ وجههٔ امتیاز سبک وی بتسامح گذرانده گفتار را بتمجید اغراق آمیز خداوند ترجمه بپایان میرسانند مثلا: عوفی در لباب الالباب[۱] در ترجمهٔ


  1. که نخستین تذکره‌ایست که بما رسیده