- ۷۴ - که ار تخمیر پاپکان)، امتداد پیدا می کند، از گرده سکه های مذکور میتوان دانست مدت چگونه خط معمولی ایران تغییراتی پیدا کرده و بخط ساسانی منتهی گردیده است. حروف پهلوی: خط پهلوی دارای ۲۰ حرف باصدا و بی صداست ، ( ا، ب ، گ ، ج ، د ، ه ، و ، ز ، ی ، ک ، ل ، م ، ن ، س ، ف ، پ ، چ، ژ ، ر ، ش ، ت ، ت ، خ ، ذ ، غ ، ) ولی برای حروف ( ح ، ط ، ع ، ص ، ق ) که در الفبای آرامی هست نیز حروفی دارد یعنی ( ه ) گاهی صدای ( ح )میدهد و ( ت ) گاهی صدای ( ط )، والف و گاهی واو صدای عین ، وچ - صدای ( ص ) و کاف دهیم صدای (ق) را دارا میشد، و اگر چه برای «ث» و ذالهم حروف خاصی ندارد ، اما حرف « ن ، گاهی بجای « ت » و گاهی بجای ذال می نشسته است و حرف « ب » که صدای چ و ف و ژ نیز میداده ، گاهی صدای واو داشته و ظاهراً واو مذکور واوی بوده است بین پ و واو و ف ، که آنرا بعدها « فاء عجمی ، نام نهادند مانند حروف دوم کلمه د اوام ۔ افام » و « دویر ۔ دپیر » و حرف آخر - آپ ۔ آو ، و واوه گوی» و گفت و غیره. خط پهلوی و لهجهٔ پهلوی بدو دسته تقسیم شده است، یکی خط و لهجه اشکانی که آنرا پهلوی شمالی می نامندوسابق پهلوی کلدانی می گفتند . دیگر خط و لهجه ساسانی که آنرا پهلوی جنوب و جنوبی غربی می نامند و شرح آنها داده شد . سوای این دو قسم خط که با حروف مقطع نوشته میشده و گویا مختص کتیبهها بوده است . خط دیگری هم داشته اند که از برای تحریرات معمولی بکار برده میشد و این خط باحروف متصل نوشته شده و از حیث شکل با خط دیگر تفاوت داشته است و ماصورت خطوط قدیم عبری و فنیقی و آرامی و خطوط پهلوی اشکانی و ساسانی را در جدول ذیل قرار دادیم، و نام حروف را بآرامی با معانی آنها بترتیب قید کردیم . و چون جدول قدری قدیمی است الفبای کتیبه اشکانی و ساسانی را در یک ستون گذارده و خط تحریری را هم علیحده نشان خواهیم داد. .. درین
