برگه:حافظ قزوینی غنی.pdf/۶۸

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
سح

چپ شمارهٔ همان غزل است در چاپ آقای خلخالی،

تنبیه ۳،– در بسیاری از نسخ قدیمه (از جمله نسخ ق ر نخ) قوافی دال مهمله از قوافی ذال معجمهٔ فارسی بمقتضای قاعدهٔ معروف   ماقبل وی ار ساکن جز وای بود دال است وگرنه ذال معجم خوانند  از هم مجزّا ساخته و قوافی دالی را قبل از قوافی ذالی نوشته‌اند و مانند غالب نسخ متداوله آندو نوع قافیه را با یکدیگر مخلوط نکرده‌اند، ولی چون در عصر ما بلکه از چندین قرن باینطرف دیگر اصلا و ابدا نه در تلفّظ و نه در کتابت فرقی مابین دالهای مهمله و ذالهای معجمهٔ فارسی نمیگذارند و هر دو را بصورت دال مهمله هم می‌نویسند و هم تلفّظ میکنند (گر چه اکثر شعراء اساتید در قوافی اشعار خود هرگز مابین آندو خلط نمی‌کنند) و اگر ما میخواستیم مابین این دو نوع قافیه بطرز نسخ قدیمه تفکیک نمائیم، این تفکیک موجب نقض غرضی میشد که ما بدان غرض قوافی را کاملاً و دقیقاً بحروف تهجّی مرتّب نموده‌ایم یعنی تسهیل و تسریع یافتن هر غزل مطلوبی برای خواننده لهذا ما نیز بطبق اغلب نسخ متداوله و حتّی خود این نسخه محلّ بحث ما یعنی نسخهٔ خ که قدیم‌ترین نسخهٔ مورّخهٔ دیوان حافظ است