برگه:جغرافیای تاریخی ری.pdf/۸

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

تاریخ چیست، جغرافیا کدام است

تاریخ عبارتست از گزارش احوال کائنات و تغییرات و انقلابات آن، این تاریخ را تاریخ عمومی گویند و گفته‌اند آنچه از آغاز آفرینش تاکنون واقع شده تاریخ گذشته است و نتایج آن تاریخ آینده.

تاریخ اساساً بر دو نوع است: تاریخ طبیعی، تاریخ اجتماعی؛ تاریخ طبیعی عبارتست از گزارش انقلابات و تغییرات طبیعت، مانند پیدایش جماد، نبات، حیوان، انسان و انواع آنها بویژه نژادهای متنوعه انسان و حیوان.

اما تاریخ اجتماعی یا مدنی عبارتست از حوادثی که ملازم پیدایش اجتماع و تمدن بشر بوده یا حوادثی که بعد از حصول اجتماع حادت گشته است، مثلا مهد تمدن اولیه بشر در کدام نقطه بوده، تمدین فلان قوم از کی آغاز شده، فلان قطعه از چه زمانی آباد و مرکز اجتماع گشته، حالات اولیه مردم آن چه بوده؟ یا سلطنت فلان خاندان از کی تشکیل شده و چه زمانی منقرض گردیده و چه آثاری از خود باقی گذاشته است، فلان شهر در کدام قرن بنا شده، یا فلان بنا در چه تاریخ ویران گردیده، فلان قبیله و ملت بچه وسیله ترقی کرده است یا رو بانحطاط آورده، خلاصه آنکه هر چه متعلق بحالات بشر و حوزه های اجتماعی اوست، همچنین آنچه را که حاکی بر اتفاقات غیرمنتظره است (قحط، غلا، طاعون، وبا و امثال آن) و این تواریخ بر دو نوعند: تاریخ عمومی، تاریخ خصوصی.

آنچه عمومیت دارد و راجع بهمه نژادهای بشر است تاریخ عمومی نام نهاده‌اند، ولی آنچه را که مربوط بقوم، ملت ، نژاد و کشور معین باشد تاریخ خصوصی مینامند، باز آنها بخش میشوند به: تاریخ، تاریخ نظامی، تاریخ جغرافیائی و تیتر جغرافیا بخش میشود به جغرافیای طبیعی، سیاسی، اقتصادی، انسانی، نظامی و جغرافیای تاریخی که بحث ما بیشتر در این قسمت است.

تاریخ تهران – ری

کتبی که درباره ری و تهران نوشته شده باشد یعنی تمام مطالبش اختصاس باین شهرستان داشته باشد وجود ندارد. در نزهةالقلوب ، مرآت البلدان، ناسخ التواریخ و غیره بمقتضای بیان چند سطری در اطراف این دو مکان نوشته شده است.

کتاب تاریخ ری و اصفهان تألیف آقای شیخ جابر انصاری و تاریخ تهران تألیف آقای جواهرالکلام هم مطالب مربوط بایین دو محل را از سایر تواریخ و اسناد گلچین و اقتباس نموده‌اند والحق خدمتی بسزا برای روشن شدن پیشینه تاریخی نموده‌اند که در این کتاب هم از مطالب آنان استفاده شده است.

–۲–