حزب توده ایران
مؤسسین و تاریخ تأسیس
حزب توده ایران در اواخر مهر ماه ۱۳۲۰ شمسی در منزل مرحوم سلیمان‌میرزای اسکندری و بکوشش عدهٔ از دستهٔ معروف به پنجاه و سه نفری که تازه از زندان خارج شده بودند تشکیل یافته است.
کارت شماره یک این حزب بنام مرحوم سلیمان‌میرزا و کارت شماره دو بنام آقای دکتر ایرج اسکندری صادر شده است.
حزب بدواً بوسیله هیئت مؤسس و برهبری مرحوم سلیمان‌میرزا اداره میشد و پس از چندی کنفرانس ایالتی تشکیل و عدهٔ بنام کمیته موقتی انتخاب و شروع بکار کردند. سلیمان میرزا تا زمانیکه حیاة داشت سمت رهبریت خود را حفظ کرد.
کمیته مرکزی و دبیرهای مسئول
طبق آئین‌نامه تشکیلاتی اولین کنگرهٔ عمومی در تیر ماه ۱۳۲۳ در تهران بر پا و با تشریفات پرشکوهی پس از چندین روز بحث و صدور قطع‌نامه‌های متعدد و متنوع و تصویب مرامنامه و آئین‌نامه تشکیلاتی یازده نفر اشخاص زیر بعضویت کمیته مرکزی انتخاب گردیدند.
۱ـ ایرج اسکندری ـ ۲ـ نورالدین الموتی ـ ۳ـ دکتر بهرامی ۴ـ دکتر رادمنش ـ ۵ـ پروین گنابادی ۶ـ کامبخش ـ ۷ـ دکتر کشاورز ـ ۸ـ علی امیرخیزی ـ ۹ـ محمود بقراطی ـ ۱۰. آرداشز آوانسیان. ۱۱ـ احسان طبری.
