برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۸۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

قرارداد نیز مضر واقع شود و تصویب آنرا متزلزل سازد!

بنابراین ته ترازوئی بزمین زدند، و نیروی خود را هم از منجیل عقب کشیده حتی دو فرسنگ از قزوین هم عقب رفتند، و عاقبت قرار شد که تا مدت سه ماه با مشیرالدوله همکاری و مساعدت کنند و این تعیین مدت ظاهراً مهلتی بود برای اجرای قرارداد، و بالجمله مشیرالدوله نیز بهمان گناه که سلف او افتاده بود سقوط کرد و افتاد!


۱۶ـ حکومت سپهدار

بعد از استعفای مشیرالدوله، قرعهٔ فال بنام فتح‌الله خان اکبر سپهدار[۱] رشتی زده شد، و رئیس‌الوزرائیرا بدو تکلیف کردند.

سپهدار کابینه‌ای تشکیل داد و در همان اوایل تشکیل دولت، از مسکو نتیجهٔ مذاکرات و روابط ودادیه بروز کرد باینمعنی که پیمان‌نامه‌ای در ۲۶ ماده بدولت ایران مخابره گردید، و سپهدار جلسه‌ای از سیاسیون و رجال خبر کرد و قضیه را مطرح ساخت و با موافقت آنها در تاریخ ۲۶ ربیع‌الثانی ۱۳۳۹ پذیرفتاری دولت را بمسکو اطلاع داد. و این عمل سپهدار اسباب زحمت او شد!

شیاطین انس شاه را از پذیرفتاری مواد مذکور ترساندند، از قضا در همان روزها از طرف مأمورین انگلیس اقدامی عجیب صورت صورت گرفت، وشعبه‌های بانک شاهنشاهیرا از بعضی ولایات ایران برچیدند، و شایع شد که زن و کودک اتباع انگلیس از ایران خارج خواهند شد، و حتی بعضی از اعضاء سفارتخانهٔ انگلیس مشغول حراج کردن اسباب خود شدند، و بانک انگلیس مقیم تهران در جراید آگهی داد که نظر باحتمال حرکت دادن بانک از ایران، هر کس در بانک شاهنشاهی امانتی دارد، آمده دریافت نماید، و مردم اسکناسها را آورده پول نقد بگیرند!

این کارها در شاه زیادتر از مردم مؤثر شد!

تجار که از انسداد راه تجارت با روسیه زیانها دیده بودند، چندان از فتح باب روابط دولتین بدشان نیامد، زیرا آنها هنوز مزهٔ تجارت آزاد عهد قدیم زیر دندانشان بود،


  1. لقب محمد ولیخان تنکابنی «سپهدار» بود ولی در ضمن جنگ بین‌الملل لقب «سپهسالار اعظم» یافت و لقب «سپهدار» به فتح‌الله اکبر «سردار منصور» رشتی داده شد.
۵۵