برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۵۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

انجمن مخفی حزب دموکرات برای آنها حرف میزدم، یکی از سخنان من این بود که گفتم : «دو دشمن از دو سو ریسمانی بگلوی کسی انداختند که او را خفه کنند هر کدام یک سر ریسمان را گرفته میکشیدند و آن بدبخت در میانه تقلا میکرد، آنگاه یکی از آندو خصم سر ریسمان را رها کرد و گفت ای بیچاره من با تو برادرم و مرد بدبخت نجات یافت. آنمرد که ریسمان گلوی ما را رها کرده لنین است!»

آری ما آزاد شدیم و حزب دموکرات آنهائی که در تهران مانده بودند و بمهاجرت نرفته و یا از سرحد باز آمده بودند، حس کردند که میتوان ایرانرا نجات داد و روزیست که یکحزب ملی میتواند حکومت فاضله تشکیل دهد.

بنا بر این موقع شناسی، من و هیجده نفر از زعمای دموکرات تصمیم گرفتیم که تشکیلات بر هم پاشیدهٔ حزب را بهم پیوند دهیم و کمیتهٔ از بین رفته را بر طبق «نظامنامه» بوجود آوریم و شروع بکار کردیم، این عمل در ۱۳۳۵ قمری رویداد.

کابینهٔ اول آقای وثوق‌الدوله تشکیل شده بود، سپهسالار اعظم تازه کنار کشیده بود، دولت نیمه‌ملی و نیمچه آزادیخواه شمرده میشد، نفوذ متفقین و متحدین برابر بود، روسیه انقلاب خود را میپیمود و با سپاهیان کلچاک و دنیکین و ورانگل در نبرد بود. سپاه انگلیس بغداد را زیر فشار گذاشته بود، سربازان عثمانی در جزر و مد خود یکبار تا همدان پیش آمده و عقب نشسته.

در اینحال دموکراتها شروع بکار کردند و بر آن شدند که از انقلاب روسیه استفاده کرده قیافهٔ سال قبل را عوض کنند و استقلالی در عین بیطرفی بوجود آورند و دور و بر پادشاه و رجال خود را گرفته از مداخلهٔ اجانب هر کس باشد ممانعت بعمل آورند و حکومتی مقتدر که دیگر بمداخلهٔ اجانب ناچار نشود ایجاد کنند.

درین حین عده‌ای از هم‌مسلکان که از هر حیث باهم متجانس بودند دور مرحوم سید محمد کمرهٔ جمع شده روزنامهٔ ستاره ایران را ارگان خود ساخته بر ضد تشکیل حزب دموکرات حزب تازه‌ای تشکیل دادند و نام آنرا «تشکیلات دموکراتهای ضد تشکیلی» نهادند!

ما اکثریت داشتیم، حوزه‌ها را تشکیل دادیم و کمیتهٔ مخفی انتخاب شد و جراید ایران و نوبهار و زبان آزاد ارگان ما قرار گرفت و شروع بکار کردیم. اما با نهایت تأسف رفقای ضد تشکیلی با دشنام و تهمت جلو مارا سد کردند! ما با دولت قرار گذاشته

۲۷