برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۴۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

در تبریز از طرف دولت یا بفشار روسها توقیف گردیدند.

بعد از افتتاح مجلس سوم حکومت مشروطه بار دیگر بوجود آمد.

جراید ملی از نو جان گرفتند، روزنامه «نوبهار» بمدیریت مؤلف در تهران بجای ایران نو دایر شد، روزنامه «شوری» بمدیریت ناصرالاسلام گیلانی بمساعدت حزب اعتدال دایر گشت، روزنامه «رعد» که از جرائد مستقل و متکی بحزبی نبود بمدیریت «سید ضیاءالدین طباطبائی» دایر گشت و جریدهٔ هفتگی بنام «عصر جدید» بریاست «متین السلطنه» راه افتاد، سوای اینها روزنامه‌های دیگر «ستارهٔ ایران» دموکرات و «بامداد روشن» هوادار اتحاد اسلام و جراید دیگر بوجود آمد.

از همهٔ این جراید فقط «رعد» و «عصر جدید» بهواداری صریح متفقین یعنی روس و انگلیس چیز مینوشتند، ولی باقی جراید نظر بسوابق حزبی و تأثر شدیدی که از عملیات روسهای تزاری و سکوت عمیق انگلستان در برابر مظالم حضرات داشتند طوری از متفقین رنجیده بودند که میتوان گفت اکثریت افراد احزاب و مطلق روزنامه‌نگاران از همان بدو امر و طلوع ستارهٔ جنگ بهواداری متحدین دل بستند و این احساسات یکباره عمومی شد، و تدابیر مأمورین ترک و آلمان و اتریش نیز مزید علت گردیده بانقلاب فکری و قلمی و عاقبت بقیام حزبی و مهاجرت پیوست.


 

باید گفته شود که دولت تزاری بعد از عقد معاهدهٔ ۱۹۰۷ و تعیین مناطق نفوذ روس و انگلیس در ایران تصمیم گرفت که در منطقهٔ نفوذ خویش دست بکار شود و بمداخلات مستقیم در امور داخلی ایران آغاز کند!

چنانکه دیدیم بعد از قیام ستارخان در تبریز ببهانهٔ آوردن آرد و حفظ اتباع روس ، سالدات وارد آذربایجان کرد، و بعد از قضیهٔ شوستر و دادن اولتیماتوم در ۱۳۲۹ نیز قوائی بقزوین و استراباد و خراسان وارد کرد و بتحریک مفسدین در خراسان آشویی بر پا نمود و سید محمد طالب‌الحق برادر سید علی آقای یزدی مجتهد و یوسف خـان هراتی و جمعی دیگر را واداشت که در مسجد و صحن رضوی گرد آمده بر ضد حزب دموکرات و مشروطه‌خواهان و عاقبت بخلاف حکومت مرکزی و بهواداری محمدعلی میرزا که در استرآباد بود قیام کردند و گروهی بیگناه را کشتند

۱۵