برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۳۹۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
حذف خلافت ترک

سکونت در اسلامبول و الغای خلافت و کارهائی که تا امروز در آن کشور شده و میشود، برای سیاست شرقی دولت انگلستان و مناسبات ایندولت با ملل اسلامی و صلح در آسیای میانه، صداندرصد مفید و ضروری بوده است و نمیتوان آنرا صلحی ننگین نام داد..، و شاید بهمین زودی منافع بزرگتری هم از این رهگذر نصیب دولت انگلستان بشود؟...

حذف خلافت امپراطوری خاندان «عثمان‌خان»[۱] که از ترکمانان مهاجر در آسیای صغیر تشکیل گردیده و شهر بزرگ «استامبول» و بغازهای داردانل و بسفور را در ۸۵۷ هجری-۱۴۵۳ میلادی گشوده دولت روم شرقی را سرنگون و دولت عظیم عثمانی را در بر اروپا و بالکان خار دیدهٔ ملل اروپائی ساخته بود ـ بعد از جنک بین‌الملل ۱۹۱۴-۱۹۱۸ از هم پاشیده شد.

امپراطوری عثمانی علاوه بر جنبهٔ سیاست دارای جنبهٔ ریاست دینی نیز بوده و بسمت خلافت اسلامی شناخته میشد. سبب اینکار چنین بود که سلطان سلیم‌خان اول بعد از آنکه در ظرف هشت سال اول سلطنت خود پادشاه ایران «شاه‌اسمعیل صفوی» را مغلوب کرد و دیاربکر را بمملکت عثمانی افزود، بدولت مصر که سوریه و حرمین را در دست داشت حمله برد و در سال ۹۲۳ مطابق ۱۵۱۷ میلادی سپاه ممالیک را شکست داد و سلطان غوری پادشاه مصر در جنک بمرد و مملکت مصر و شام و عربستان نیز بدست او افتاد.

بعداز سقوط بغداد درزمان هلاکوخان که در سنه ۶۵۶ هجری روی داد بعض اولاد خلفای بغداد بمصر شتافتند و در آنجا بسمت خلیفهٔ اسلام شناخته شدند و تا


  1. عثمان‌خان از قبیلهٔ «غز» که در سنه ۶۵۶ هجری قمری مطابق ۱۲۵۶ میلادی تولد یافته بود با قبیلهٔ خود که پس از هجوم مغول از خراسان بآسیای صغیر افتاده بودند در پناه سلاطین سلجوقی روم درولایت فریژیا اپکنتوس که بعدها بولایت «سلطان اوی» موسوم گردید اقامت گزیدند و در محاربات مختلف بیاری سلاجقهٔ روم لشکر میدادند. عثمان خان اولین کسی بود که در ولات بی‌تی‌نیا از ولایات روم شرقی و در مرکز ولایت «سگوت» که معرب آن اسقوطره است تاسیس حکومتی کرد و بتدریج بر سلاجقه و امرای قرامان پیروز شده تاسیس سلسله‌ای کرد که بعد بآل عثمان یا عثمانی نامیده شدواز سنه ۶۹۹ هجری قمری مطابق با ۱۲۹۹ میلادی تا سنه ۱۳۰۲ مطابق با ۱۹۲۴ دوام یافت و از این ببعد دولت مزبور کوچک شده بآسیای صغیر و قسمت کمی از اروپا و شهر اسلامبول و بغازها منحصر گردید و دیکتاتوری حزب خلق در آنجا ایجاد شد و مصطفی کمال پاشا بریاست جمهور ترکیه نامزد و بعد از او ـ در تاریخی که این کتاب تالیف میشود ـ ریاست جمهوری ترکیه با عصمت اینونو میباشد.
۳۶۶