برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۳۹

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
روابط سیاسی احزاب، سقوط ناصرالملک

دموکرات و جمعی از افراد اعتدالی بقم تبعید شدند. جراید بسته شد، در ایالات هم پس از قصابی روس‌های تزاری جراید دموکراترا بستند و مدیران آنها را بتهران و جاهای دیگر تبعید کردند. نویسنده هم یکی از کسانی بود که در خراسان بخلاف فشار و ظلم تزاریان مقالاتی مینوشت و درین وهله روز نامه‌اش «نوبهار» و «تازه‌بهار» توقیف و خود با نُه نفر از افراد حزب بتهران تبعید شد.


۴- روابط سیاسی احزاب

حزب دموکرات با انگلیسها روابط خوبی داشت و مأمورین بریتانیا در ایالات باین حزب روی خوشی نشان میدادند و حزب اعتدال با روسها مناسبات خوب داشت، دولت تزاری با رجال متنفذ ایران و سرمایه‌داران دوست بود.

ناصرالملک خود روابط سیاسی دولت را با انگلیسها محکم کرده، حزب دموکرات را برانداخت و درین راه جلب توجه کامل دولت تزاری را بعمل آورد!

این حالت دوام داشت تا جنگ بین‌الملل بر سر کار آمد.

پیش از طلوع جنگ بین‌الملل (رمضان ۱۳۳۲ قمری) کار احزاب خـاصه حزب دموکرات زار شده بود، زیرا دولت انگلیس و روس هر دو برضد آلمان متحد شدند. و در ایران با عداوتی که میان روسهای تزاری و دموکراتها بود هر دو دولت شرکت کردند و ازینجا توجه دموکراتها که همهٔ امیدشان در مقابل مخاطرات روسیه بانگلستان بود از دولت مزبور منحرف گردیده بسوی متحدین اروپای مرکزی معطوف گشت.


۵- سقوط ناصرالملک

بعد از تعطیل مجلس دوم سه سال و کسری ناصرالملک زمامدار مطلق بود و با کمال خشونت با احزاب و احرار رفتار میکرد. نفوذ روس در ایالات شمالی بیحد و روز افزون شده بود، در امور داخلی مداخله میکردند و با دموکراتها که هنوز در بعضی ایالات خاصه خراسان کمیته و تشکیلات داشتند مخالفت میورزیدند و اتباع روسیه بر رجال کشور بزرگی میفروختند. من در آن تاریخ در شمارهٔ ۵۵ نوبهار مورخه ۸ شعبان ۱۳۳۲ منطبعهٔ مشهد مقاله‌ای نوشتم که چند قسمت از آنرا نقل میکنم:

۱۲