برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۳۶۴

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی نشده است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

دولت چیزی برباید، گواه این معنی میزان متوسط ثروت رجال آن عهد است که امروز خوب میتوان آنرا حساب کرد و بشمار آورد.

دولت پول نداشت بنابراین نه خودش میبرد و نه بدیگران میداد. تنها گشاد بازی دولتها دادن شهریه بود که آنهم در آن اوقات درش تخته شده بود...

اما شهرت : بردند، بردند! خوردند، خوردند! که از ناحیهٔ جراید نشر می‌یافت مورد قبول و باور قزاقها و قزاق‌باشیها شد و بمحض آنکه روی کار آمدند آن درسها را شروع کردند پس بدهند، و بردن‌بردن و خوردن‌خوردن آغاز گردید! و چون خود را در بردن و خوردن اولیتر و مقدم‌تر بر دیگران میدانستند، طوری بیغما دست بردند که در ظرف چند سال آه در بساط کسی باقی نماند!

زیان دیگر که از این تشنج و مبارزه شوم عاید مشروطه طلبان گردید، شهرتی بود که مؤسسان کودتای ۱۲۹۹ داده و گفته بودند که این رجال و زعما لایق اداره کردن کشور نیستند ـ این سخن را مؤسس کودتا گفت و رفت، لیکن سردارسپه تا آنروز جرئت نکرده بود اینسخن را بر زبان آورد، چنانکه دیدیم هنوز نسبت برجال مملکت و رؤسای دولت و مجلس شورای ملی خضوع و خشوعی داشت، اما از این تاریخ رفته‌رفته مشت رجال عالیمرتبهٔ ایران پیش سردارسپه باز شد ـ و

نتیجه آن شد که بزودی قوام‌السلطنه را دستگیر کردند و بفرنک فرستادند و پیرنیا

۳۳۷