۳ – ناصرالملک
عضدالملک مردی معمر و متین و مقید بقیود کامل ملیت بود. او درین بینها مرحوم شد و این اتفاق در عصر مجلس دوم صورت گرفت. مجلس تصمیم گرفت برای نیابت سلطنت کسی را انتخاب کند.
 |
۴ – عضدالملک |
نامزد دموکراتها «میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک» و نامزد «اعتدالیون» و بیطرفان مجلس که دارای اکثریت بودند «ابوالقاسم‌خان ناصرالملک» بود.
علی‌قلی‌خان سردار اسعد هم داوطلب بود و هر گاه اعتدالیون از پیشرفت ناصرالملک نومید میشدند بسردار اسعد رأی میدادند. بدین سبب شاهزادگان متنفذ مانند فرمانفرما و عین‌الدوله نیز بانتخاب ناصرالملک راغب بودند که مبادا سردار اسعد انتخاب شود و درین باب مساعی و مصارف بکار بردند و عاقبت ناصرالملک به نیابت سلطنت انتخاب گردید و او بود که مجلس را ملزم ساخت که وکلا هر یک مسلک و عقیدهٔ سیاسی خود را معلوم سازد و در نتیجهٔ این اصرار، دموکراتها و اعتدالیها و سایرین مرامنامهای خود را در مجلس اعلام داشتند.
۴ – احزاب سیاسی و مجلس دوم
در سال اول فتح تهران رجب ۱۳۲۷ قمری مطابق ۱۹۰۸ میلادی در ایران دو حزب پیدا شد: یکی انقلابی، دیگر اعتدالی و در همان سال بعد از افتتاح مجلس دوم این دو حزب باسم «دموکرات عامیون» و «اجتماعیون اعتدالیون» رسمی شد و خودشان را بمجلس معرفی کردند.
