روس و سکوت دولت بریتانیا بتاریخ ۲۳ جمادی‌الاولی توسط قزاقها که یکدسته گارد مخصوص سلطنتی و از یک بریگاد تشکیل شده بودند و رئیس آنها «لیاخف» نام داشت، مجلس شورای ملی را بتوپ بست و جمعی از وکلا را تبعید کرد و چند روزنامه‌نویس و ناطق را کشت و گروهی را حبس کرد و مشروطه را موقوف داشت
|
| ۱ـ محمدعلی شاه |
بلافاصله فعالیت‌های سیاسی بین دول روس و انگلیس در مورد ایران آغاز شد و این فعالیتها بتفصیل در کتاب آنی ضبط است. جـان کلام آنکه دولت روس مایل بود بدولت ایران قرضی داده شود و با آن پول اصلاحات مالی و تأمینیه شروع گردد، ولی دولت بریتانیا از دادن این قرض بدربار بی‌بندوبار و رجال غیر امین و تشکیلات غلط آنروز ابا داشت و معتقد بود که باید نخست تکلیف قانون اساسی و مجلس ایران معین گردد و این قرض بتصویب مجلس بشاه داده شود.
در آنروزها مناسبات دولت بریتانیا با زعمای مردم طهران و آزادی‌خواهان ولایات و ایرانیان خارج از مملکت بسیار دوستانه بود و در لندن نیز مرحوم پرفسور براون و عده‌ای از وکلای مجلس عوام و بعضی از رجال انگلستان و جراید با مشروطه‌خواهان همراهی‌های زیاد داشتند و اساساً هم بیخبر نیستیم که دولت بریتانیا با دربار قاجاریه بنظر خوب نگاه نمیکرد زیرا شاه بروسها بیشتر متمایل بود، و کشته شدن اتابک اعظم «میرزا علی‌اصغر خان» رئیس‌الوزراء در مشروطة صغیر نیز نتوانسته بود شاه را ازین خواب بیدار سازد!
