برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۲۹۳

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
کارهای مجلس و سقوط قوام

☆ ☆ ☆

فتح چهریق بیش از آنچه اهمیت داشت سروصدا راه انداخت! زیرا از عهدی عتیق اشرار کرد از قبیل «شیخ عبیدالله» و «حمزه آقای شکاک» وسایر افراد قبیلهٔ مذکور نیز مثل اسمعیل آقا بطغیان برمیداشتند ولی متواتر بودن قوای دولت خواه‌ناخواه آنها را منکوب و مغلوب می‌ساخت، چه معلومست که در هر مملکتی دولت بر دسته‌های طاغی که از عشایر یا مردم محل متشکل گردیده باشند غلبه میکند، چه قوای دولت متواتر و سرمایهٔ او افزون و بعکس قوای طاغی محدود و سرمایه‌اش نیز ناچیز است.

اسمعیل آقا هم از این قبیل طاغیان بود که شاید تحریکی هم از طرف بعض همجواران ما در او کار کرده و دیو طغیان و سرکشی را در دل او بحرکت در آورده بود چیزی که بود این مرد بسبب رشادت ذاتی و استحکام قلعهٔ چهریق توانست دستبردهای نمایان بقوای دولت بزند و بعید مشمارید اگر گفته شود که شاید برخی از فرماندهان بتحریک اجانب یا برای تامین منافع سیاسی خویشتن در کندن ریشهٔ سمیتقو مسامحه و سستی بخرج میدادند.

باوصف این، فتح چهریق طوری در کشور سروصدا راه انداخت که مافوقی بر آن متصور نیست.

سردار سپه که دقیقه‌ای از دقایق اجتماعی و لمحه‌ای از بهره بردنهای سیاسی از نظر او و دوستان بیدار و عاقلش فوت‌شدنی نبود، از این واقعه بیشینه بهرمندی و بیشترین حد فایده را برداشت،از غالب شهرهای ایران تلگراف شادباش بایشان مخابره شد، و جشن‌ها گرفته آمد ـ و در خود پایتخت هم بتاریخ شب دوشنبه ۲۸ اسد ۱۳۰۱ شمسی بافتخار این پیروزی بزرک که بهرهٔ سپاه دلیر آذربایجان شده بود مجلس جشن بزرگی از طرف وزیر جنک برپا گردید، و در آن جشن که همهٔ صاحب‌منصبان او دعوت داشتند از خوردن شام و تر شدن دماغها، خطابهٔ پرطنطنه (که یکی از شاه‌کارهای نویسنده و ناصح کهنه‌کار او بود) بنام وزیر جنک در همین موضوع قرائت شد.

این خطا به را جراید عصر با مداحیهای فراوان که وقت و موسم اقتضا میکرد در صفحه‌های اول نقل کردند و پیداست که در صفحه های اول نقل کردند و پیداست که چنین خطابهٔ شاعرانه با مدح و اغراقات جراید چه تاثیری در مردم و در سیاست وزیر جنک می بخشد؟

۲۶۶