برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۲۵۰

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

رادیوی مسکو انتشار داد که اینک عیناً آن خبر را ذیلا ذکر مینماید:

از بی‌سیم مسکو:

مسئله امتیازات

«ولادیوستک ـ در محافل امریکائی راجع بمسئله امتیازات در شرق و بخصوص امتیازات نفط در ایران صحبت زیادی میشود. از قراری که اطلاع میدهند در امریکا این عقیده را دارند که گرفتن امتیازات نفط شمال ایران که باقفقاز هم‌سرحد است بدون شرکت روسیه که مستقیماً در خود نفط علاقه‌مند نیست قضیهٔ صورت‌ناپذیری است همانطوریکه این امتیازات بدون اعطای حق ترانزیت از طرف روسیه صورت‌پذیر نخواهد بود زیرا مسئلهٔ ترانزیت ممکن نیست سوء ظن و جنبهٔ ماجراجوئی مداخله نظامی اجانب را در تحت لوای امتیازات در همسایگی روسیه برطرف ساخته و حقیقتاً یک صورت واهمیت متین استخراجات منابع تحت‌الارضی باین کار بدهد. عموماً تصور میکنند که روسیه حق دارد نسبت باین قبیل امتیازات ظنین گردیده و آنها را مصنوعی و تهاجمی تصور کند و اگر این امتیازات بدون اطلاع و موافقت او انجام گیرد بدیهی است که روسیه این قبیل مؤسسات خارجی را که تولید سوء ظن میکند در آن حدود راه نخواهد داد[۱]».

باری این کشمکش در مجلس چهارم آغاز و تا مجلس پنجم طول کشید و کار خراب شد و هیچیک از دو کمپانی حاضر بپذیرائی پیشنهادات ما نشدند و ظاهراً مخالفت روسیه و عدم شرکت کمپانی ایران و انگلیس کار را طوری ضایع کرده بود که برای هیچ کس ممکن نبود دارای این امتیاز گردد.

و راه بیرون بردن و استخراج نفت برای هیچکدام موجود نمیشد ـ و اینجا بود که مجلس گزنکرده پاره کرد و چنان اقدام بزرگی را بباد احساسات داد!

☆ ☆ ☆

نتیجه چه شد!

نتیجه همان بود که ما پیش‌بینی کرده بودیم ـ استاندارد اویل از میدان در رفت، جلسه‌ها بگفتگوی نفت صرف شد و عاقبت‌الامر آقای سینکلر هم گذاشت و رفت. بعقیدهٔ مردم بدبین و سوءظن‌دار کمپانی مذکور وظیفه خود را خوب انجام


  1. از تاریخ حسین مکی، مهر ایران
۲۲۳