برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۲۴۵

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
نفط شمال

دلیل بر شناختن مشارکت کمپانی انگلیسی نمیباشد، پس چطور سفارت انگلیس چنین اظهاری را مینماید.

در خلال این احوال گویا از طرف سفارت انگلیس هم بلندن و امریکا مراجعه شد که دولت ایران این وجه را خارج از مشارکت کمپانی نفط جنوب و استاندارداویل قبول میکند. پس از دو روز هم جواب دولت ایران و هم جواب سفارت انگلیس رسید که این وجه مربوط بمشارکت کمپانی انگلیسی نمیباشد لذا دولت ایران یک رسید میلیون دولار را دریافت نمود.

خلاصه پیشنهادات کمپانی استاندارد اویل دائر بر مشارکت کمپانی نقط جنوب از طرف دولت و کابینه مرحوم مشیرالدوله صریحاً رد شد زیرا گذشته از نظریاتی که ممکن بود دولت نسبت بملیت صاحب امتیاز داشته باشد، وجود مادهٔ پنجم امتیازنامه مجلس انتقال امتیاز را به دیگری، هر کس و هر کمپانی باشد یا مشارکت دادن دیگری صریحاً منع نموده و موجب فسخ امتیاز میدانست بنابراین دولت ایران نمیتوانست پیشنهاد کمپانی استاندارد اویل را قبول کند.

پس از رد صریح قطعی دولت راجع بمشارکت کمپانی انگلیسی، باز از طرف کمپانی استاندارد اویل مجدداً پیشنهاد شد که دولت و مجلس شورای ملی ایران اجازه دهند معادل نصف سهام یا کمتر که پنجاه یا چهل سهم خواهد شد بکمپانی انگلیسی داده شود.

مجدداً دولت ایران با اشاره بمادهٔ پنجم اجازه‌نامهٔ مجلس شورای ملی این پیشنهاد را نیز رد کرد و حتی بمجلس هم نیاورد زیرا مخالفت نمایندگان با این پیشنهاد قطعی بنظر میرسید.

بنابراین دولت‌های وقت: (کابینه اول قوام‌السلطنه و کابینه مشیرالدوله و کابینه دوم قوام‌السلطنه) با آن همه جدیتی که بانجام این عمل داشتند بواسطه پیش‌نهادات کمپانی استاندارداویل دائر بمشارکت کمپانی نفط جنوب نمیتوانست آن را قبول کند و از طرف دیگر چون در تصویب‌نامهٔ مجلس شورای ملی مخصوصاً قید شده بود که در موضوع واگذاری نفط شمال فقط با کمپانی استاندارداویل داخل مذاکره بشود از این رو دست دولت در مذاکره با کمپانی‌های دیگر امریکائی کاملا بسته شده بود و نمیتوانست رسما با کمپانی امریکائی دیگری ولو آنکه هر قدر هم شرایط

۲۱۸