آتریاد اردبیل قزاق بمنظور غارت کردن یکی از محلات مجاور شهر غیرمنتظر وارد و خودسرانه بحمله پرداخت و مدافعین ملی شهر تبریز برای جلوگیری از غارتگری آنها ناچار بشلیک مبادرت نمودند و این تیراندازی مقدمه جنگ بزرگ و خونینی را پیش‌بینی نمود زیرا در اثر این اتفاق توپخانهٔ طرفین بصدا درآمد و جنگ رسمی را اعلام نمود و مقارن ظهر بود که آتش جنگی بشدت خود مشتعل گشته دیگر هیچ محلی برای صحبت و چون‌وچرای طرفین باقی نگذاشت.
سلطان تورج میرزا که شخصاً مسئول و رئیس ادارهٔ جنگ بود برای بازدید محل و اطلاع از چگونگی قضیه بطرف محلهٔ شش گیلان حرکت نموده خودش و اسبش مورد اصابت گلوله‌های مسلسل اردوی دولتی واقع شده از پا در آمد.
عدم لیاقت و مرعوب شدن لاهوتی خان هم باعث انهدام و تزلزل روحیهٔ اردوی ملی شد که تا آنساعت توانسته بود قریب ۷۵۰ نفر در آن روز باردوی دولتی که تحت امر سرتیپ حبیب‌اللّه خان و مشغول حمله بشهر بودند ضایعات و تلفات وارد سازد و حتی کار بجائی کشیده بود که اردوی دولتی نقشهٔ تخلیهٔ باغ شمال و عقب‌نشینی را میکشیدند.
با این ترتیب بدون هیچ دلیلی که مربوط بشکست اردوی ملی باشد لاهوتی خان وعده‌ای دیگر از افسران بدستور لاهوتی خان اول شب از شهر تبریز فرار و بدون آنکه کوچکترین دستوری بمدافعین شهر بدهد بطرف روسیه روانه گردید و سلطان تورج میرزا نیز با حالت زخمی دستگیر شد.
روز بعد اردوی فاتح دولتی بشهر ریخته تبریز را غارت کردند و تنها غارتیکه از بازار تبریز برده بودند بالغ بر نیم میلیون تومان آنروز میشده است[۱].
پایان یادداشت یک افسر
☆ ☆ ☆
بالجمله لاهوتی بروسیه رفت، و سران نهضت مذکور دستگیر و در محاکمه‌ایکه بریاست سرتیپ بصیر دیوان (سرلشکر زاهدی) و دادستانی سرهنگ متین‌الملک
- ↑ لاهوتی با عده‌ای مسلح بخاک آذربایجان ففقاز پناه بردند و مدتی با همان حال و با اجتماع مسلحانه باقی بود ولی بالاخره اسلحه را تحویل داده در شمار رفقای کومونیست داخل شد و اکنون در تاجیکستان مشغول خدمت میباشد.
