برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۱۹۸

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

عبارت از اصل سیاسی و اصل نظامی میباشد که باصطلاح دارای یک کور دیپلوماتیک ویک کور میلیتر بود.

چون این قسمت از تاریخ مربوط به کور میلیتر (هیئت نظامی) است از اظهار نظریهٔ کور دیپلماتیک «هیئت سیاسی» صرف نظر نموده فقط اسامی سرانی که در امور نظامی و سرنوشت اردوی آذربایجان دخالت داشتند ذکر مینمائیم.

ناگفته نگذاریم که غیر از تبریز در خراسان نیز بدست مرحوم کلنل محمد تقی خان کنتر کودتائی بعمل آمد و شاید در بعضی نقاط دیگر هم همین نیات بود منتهی موفقیت حاصل نمیکردند چنانکه تهران نیز بدستور قوام‌السلطنه کمیته‌ای تحت ریاست سردار انتصار اعلم و سروان عبدالصمد فقید نصری وسروان علی‌اکبر معتضدی تشکیل گردید که غفلتا عملیات آنها خنثی و مدتی در سال ۱۳۰۲ در حبس بودند.

آقایان ماژور مسعود خان کیهان (استاد فعلی دانشگاه تهران) و ماژور حبیب‌اللّه خان شیبانی (سرلشگر شیبانی که از خدمت ارتش خارج و فعلا در اروپا میباشد) وسلطان کاظم خان سیاح «که فعلا در وزارت پیشه و هنر میباشد» (عناوین نامبرده عناوینی است که در آن تاریخ عیناً بافسران ژاندارم اطلاق میشده است) اینها دوستان صمیمی آقای سید ضیاء بوده و واقعاً میتوان گفت کور میلیتر کودتای سوم حوت ۱۲۹۹ خورشیدی را تشکیل میدادند.

در آن تاریخ سرهنگ اسمایس انگلیسی بالباس ژاندارمری با چند نفر افسر انگلیسی که بعضی از آنها هم اونیفورم قزاق و برخی اونیفورم ژاندارم را میپوشیدند در اردوهای ایرانی مقیم جبههٔ گیلان در برابر کمونیستهای روسی و ایرانی که آنوقت دولت آنها را متجاسرین لقب داده بود سمت بازرسی را داشتند، با همین سمت هم آقایان ماژور مسعود خان و ماژور حبیب‌اللّه خان و کلنل کاظم خان با آنها همکاری میکردند.

اولین قدم آقای سیدضیاءالدین برای عملی شدن نقشهٔ کودتای خودش این بود که با اعمال نفوذ، ماژور حبیب‌اللّه خان را بسمت فرماندهی هنگ دوم ژاندارم باغشاه بجای سرهنگ عبدالعلیخان اعتماد مقدم که فعلاً سرتیپ اداره شهربانی میباشد منصوب نمود.

کابینهٔ سپهدار با تمام معنی خواب و بکلی بی‌اطلاع از این فعالیت‌های سیاسی و رفت‌وآمدهای نظامی بین تهران و قزوین و ملاقاتهای وقت و بی‌وقت بود (در یادداشتهای

۱۷۱