|
| ۳۱ ـ میرزا کوچک خان |
بعد از متفرق شدن قوای احسان‌اللّه خان در تنکابن مشارالیه عازم شد که بروسیه رهسپار گردد. لیکن بار دیگر میرزا و خالو قربان با او کنار آمده قوائی بعدهٔ دو هزار نفر ابوابجمع وی کردند و نقشهٔ مقاومت و طرح جنگ جدیدی کشیدند ـ و درین محاربه هم که با اردوی قزاق و قوای محلی تنکابن کردند و جبههٔ جنگ از لاهیجان تا سفیدرود بود بار دیگر شکست بقوای انقلابی راه یافته و پراکنده گردیدند و نتیجهٔ این شکست آن شد که احسان‌اللّه خان بباکو فرار میکند و بین خالو قربان و میرزا نزاع شده خالو از میرزا جدا میگردد و حیدر خان عمواوغلی که از احرار دموکرات بود بدست میرزا کشته میشود و قوای دولتی در میزان ۱۳۰۰ وارد شهر رشت میشوند و میرزا به «پسیخان» عقب مینشیند.
درین حین کابینهٔ قوام‌السلطنه در مجلس دچار تشنج گردید و نزدیک شد اکثریت بهواداری مشارالملک میرزا حسنخان بوجود آید، اما مقاومت سردارسپه و فعالیت رئیس دولت بار دیگر اکثریت تامی بوجود آورد و دولت بریاست
