برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۲).pdf/۷۲

از ویکی‌نبشته
این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۴۵۶

شاه شجاع‌المک نمایند ولی لرد اوکلند با این نظر همراهی نکرد و در جواب باو دستور داد که با یارمحمدخان از در ستیز داخل نشود و او را بهر وسیله‌ای که هست در دست نگاهدارد، نتیجه این شد که عوض قشون یک مبلغ زیادتر دیگر پول برای یارمحمدخان فرستادند.[۱]

ولی یارمحمدخان در مقابل تمام این احسانهای بی‌انتهای انگلیسها، روی با دولت ایران داشت و قلباً مایل بود و اصرار داشت دولت ایران مجدداً بقضایای هرات، متوجه شود.

در اینموقع دولت انگلیس اصرار داشت که قلعه غوریان بتصرف حکومت هرات در آید و تأکید میکرد که یارمحمدخان فوری آنجا را از دست ایرانیان بیرون آورد. اما یارمحمدخان عذر می‌آورد و میگفت باید پول باشد که وسایل تصرف را فراهم آورد. انگلیسها دو لک روپیه مخصوصاً برای تصرف غوریان پرداختند. یارمحمدخان پول را گرفت و ساز سفر قشون هرات را برای قلعه غوریان آماده ساخت ولی در نهانی بفرمانده قشون ساخلوی ایران پیغام فرستاد که قلعه را محکم نگاهدارد و باک نداشته باشد؛ تمام افغانستان متعلق بدولت ایران میباشد و اگرچه انگلیسها اصرار دارند من آنجا را تصرف کنم حاشا چنین اقدامی بعمل نخواهد آمد.

عملیات یارمحمدخان در هرات رفته رفته بجایی رسید که نماینده سیاسی انگلیس یک راپرت جامع برای مطالعه اوضاع افغانستان تهیه نمود که بنظر فرمانفرمای کل هندوستان برسد. در آنجا خاطرنشان کرد و نوشت مادامی که قضیۀ هرات حل نشود و یارمحمدخان از دخالت در امور هرات ممنوع نشود ممکن نیست اشغال نظامی افغانستان عملی گردد، این شخص نه تنها در هرات و افغانستان بلکه در خیوه و بخارا و آسیای مرکزی محل پیشرفت سیاست ما میباشد و در خاتمه اظهار عقیده نمود هر گاه یک قشون کامل بهرات اعزام نشود که آنجا را ضمیمه مملکت شاه شجاع الملک نماید هیچ نتیجه مطلوبی از اشغال نظامی مملکت افغانستان نخواهیم گرفت و علاوه نمود که یک اقدام و کوشش جدی و مؤثر، ما را در مقامیکه فعلاً اشغال


  1. تاریخ جنگهای افغانستان جلد دوم صفحه ۵۳