برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۵۸

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۴۸

در این سال عباس میرزا چندین جنگ با روسها نموده بالاخره «چشم‌زخمی باردوی کیوان شکوه وارد آمد». این خبر بگوش فتحعلی‌شاه رسیده با سرعت تمام خود بطرف میدان جنگ عزیمت نموده در نتیجه قشون روس شکست خورده بطرف گرجستان عقب‌نیشینی کرده بیکلربیکی ایروان نیز تسلیم شده از در انقیاد و اطاعت در آمد. شاه از تقصیر او در گذشت و مجدداً در مقام خود باقی ماند و شاه نیز برای گذراندن زمستان بطهران عزیمت نمود.

جنگهای ایران با روسیه قریب ده سال طول کشید. در سال ۱۲۱۹-۱۸۰۴ شروع شد تا سال ۱۲۲۸-۱۸۱۴ ادامه داشت و در این تاریخ بموجب معاهده گلستان این جنگ ده ساله بپایان رسید که شرح آن بیاید.

فعلاً موضوع بر سر روابط ایران با انگلیس است. چنانکه اشاره رفت معاهده سیاسی با انگلستان در ژانویه ۱۸۰۱-۱۲۱۵ منعقد گشت دوماه بعد پول اول مقتول شد، الکساندر اول بجای او برقرار گردید. روابط دولت روس با فرانسه تیره و با دولت انگلیس حسنه شد معاهده آمیان نیز صلح را بین انگلیس و فرانسه موقتاً برقرار نمود.

در تاریخ منتظم ناصری جزءجزء وقایع سال ۱۸۰۲-۱۲۱۷ رسیدن فرستاده ناپلئون با نامه او بدربار فتحعلی‌شاه[۱] و دادن جواب مساعد از طرف فتحعلی‌شاه ثبت شده است پس هیچ استبعاد ندارد که عمال بیدار و زیرک دولت انگلیس و حکومت هندوستان که در ایران بیش از حد وجود داشتند[۲] این واقعه را بسمع اولیای آن دولت رسانیده‌اند و هم دور نیست حمله ناگهانی روسها بقفقاز در اثر نیرنگهای سیاسی آن روز بوده که دولت ایران با دولت امپراطوری روس دست بیقه


  1. در این سال بتوسط خواجه داود نام از ارامنه و تجار بغداد نامهٔ از ناپلئون بناپارت کنسول اول فرانسه بحضرت خاقانی موسول گردید. خواجه داود لقب خاقانی یافته حامل جواب آن گردیده بفرانسه روان شد.
  2. کتاب مأموریت جنرال گاردان در ایران. در این کتاب بوجود عده زیادی از جاسوسان انگلیسی که در این تاریخ در ایران بودند اشاره میکند.