فصل دوم
اوضاع سیاسی اروپا در ابتدای قرن نوزدهم میلادی
اینک باید دید علل و اسبابی که باعث شده دولت انگلستان با آن عجله و شتاب سر جان ملکم را با مخارج هنگفت و پیش‌کشی‌های ذیقیمت و نفیس بایران روانه نماید و دربار فتحعلی‌شاه را مفتون بذل و بخشش‌های خود نموده آن قرارداد سیاسی و تجارتی را با دولت ایران منعقد کند چه چیزها بوده و اهمیت آنها تا چه اندازه است.
برای اینکه علل و اسباب این مأموریت برای ما بخوبی معلوم گردد ناچاریم باوضاع و احوال آن روز اروپا هم یک نظر اجمالی بیندازیم. آنوقت برای ما روشن خواهد گردید که دولت انگلستان در آن تاریخ در چه مصائب و سختی‌ها گرفتار بوده که در تحت فشار آنها مجبور گشته است مأمور سیاسی خود را با آن عجله بدربار ایران گسیل دارد.
این موضوع برای اینکه بهتر روشن شود آن را بدوقسمت تقسیم میکنیم:
قسمت اول اوضاع اروپا قبل از قرارداد اول سال ۱۲۱۵ هجری (۱۸۰۱ میلادی) که سر جان ملکم با دولت ایران منعقد نمود قسمت دیگر بعد از قرارداد و معاهدهٔ فوق‌الذکر.
