«الکساندر بورنس عقیده داشت که افغانستان را در تحت امارت دوست محمدخان متحد نموده علیه دولت ایران وادارند و هم چنین مستر مکنایل وزیر مختارانگلیس مقیم دربار تهران هم این عقیده را دارا بود که ملت افغانستان را تحت امارت امیر دوست محمدخان که یک مرد با عزم و با نفوذ میباشد در بیاورند. ولی حکومت هندوستان باین امر رضا نمیداد و نسبت بدوست محمدخان سوء نظر داشت. دلیل آن هم حضور نماینده دولت روس ویکوویچ[۱] در کابل بود که با امیر دوست محمدخان داخل مذاکرات شده بود. مأموریت او نیز مثل مأموریت الکساندر بورنس بوده که قبلا در کابل اقامت داشت.»
پروفسور وامبری در کتاب خود موسوم به مبارزه آینده برای تصرف هندوستان[۲] راجع باین شخص چنین مینویسد:
«هنگامیکه ویکوویچ یکی از صاحب منصبان جوان دولت امپراطوری روس را که اصلا اهل لهستان است بواسطه احساسات وطن‌پرستی بمحبس سیبری فرستاده بودند، از آنجائیکه این شخص یکی از جوانان لایق و قابل و تحصیل‌کرده بود الکساندر فون همبولت[۳] فیلسوف معروف آلمان از او پیش امپراطور روس وساطت نمود، در نتیجه آزاد شد مشروط بر اینکه داخل خدمت دولت روس گشته استعداد خود را در راه ترقی دولت امپراطوری روس بکار برد. این همان شخص باهوش و با معلوماتی است که روسها او را مأمور کابل نمودند و این آدم استعداد فوق‌العاده در فرا گرفتن زبانهای خارجی داشت و یکی از جاسوسان درجه اول دولت روس بشمار میرفت
در وقت مسافرت به کابل، از امپراطور حامل مکتوب خصوصی بود که بامیر دوست محمدخان بدهد. هنگامیکه بکابل وارد شدالکساندر بورنس در همان شهر
مشغول انجام مأموریت بود. اما از آنجائیکه بورنس قبلا دوست محمدخانرا جلب
- ↑ Vickovitch
- ↑ The Coming Struggle For India. By Armenus Vambery. P 10.
- ↑ Alexander Von Hombolt
