برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۱۴

از ویکی‌نبشته
این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۴

شاهنشاه ایران از هر حیث مصون میباشد.

در این هنگام است که شاه عباس کبیر برای اخراج پرتقالیها از خلیج فارس و جزایر آن با انگلیس‌ها متحد میشود.[۱] و پس از اخراج آنها نه تنها به انگلیس‌ها بلکه به تمام ملل اروپا اجازه میدهد که در خلیج فارس تجارت کنند.

در سال ۱۳۰۷ هجری مطابق ۱۶۲۸ میلادی نماینده مخصوص انگلستان موسوم به سر دادمور کوتون[۲] مأمور دربار شاهنشاهی ایران میشود و پس از ورود بایران در اشرف مازندران بحضور شاه میرسد، شاه از او پذیرائی شایانی نموده و وعده میدهد که مجدداً او را در قزوین ملاقات نماید.

پس از آنکه بقزوین میرسند سر دادمور کوتون مریض بستری شده و پس از چند روزی وفات میکند سال بعد از آن نیز شاه عباس در گذشت.[۳]

با مرگ شاه عباس شوکت و عظمت و اقتدار سلسله صفویه نیز بپایان رسید و آن یکصد سالی هم که حکمرانی اخلاف سلاطین صفوی پس از مرگ شاه عباس دوام کرد حکم مریض محتضری را داشت که جان کندن آن یکصد سال طول بکشد.

این سلسله در اواخر عمر خود چنان ضعیف و ناتوان شده بود که یک عده وحشیان غارتگر افغانی بر آن چیره شده بباقی مانده حیات سیاسی آن خاتمه دادند.[۴]


  1. مواد و شرایط این قرارداد در جلد دهم کتابهای (ائچی سون Aitchison) درج شده است - (کتابخانه مجلس).
  2. Sir Dodmore Cotton
  3. این داستان در کتاب یادداشتهای روزانه (Robert Stodart) که منشی مخصوص سفیر فوق‌العاده بود بتفصیل آمده است «چاپ لندن ۱۹۳۵».
  4. مورخین ایرانی باید در اینموضوع تحقیق کنند که آیا حمله افغانها بایران بدون محرک خارجی بوده؟ در این تاریخ دربار شاه سلطانحسین میکوشید با دولت فرانسه و لوئی ۱۴ روابط تجاری و سیاسی ایجاد کند و محمدرضا بیک هم برای همین مقصود بدربار لوئی ۱۴ مأمور شد. در هر حال در این باب تحقیق بیشتری لازم است.