دیباچه
تاریخ مسعودی معروف بتاریخ بیهقی که مجلدات پنجم تادهم کتاب بزرگیست بنام جامع‌التواریخ یا جامع فی تاریخ آل سبکتکین یا تاریخ آل محمود و یا تاریخ آل سبکتکین تألیف نویسندهٔ معروف قرن پنجم ایران ابوالفضل محمد بن حسین کاتب بیهقی و یگانه قسمتیست مستقل که از آن کتاب بزرگ مانده بچندین سبب یکی از مهمترین کتابهای نثر فارسیست: نخست آنکه اکنون نهصد سالست نوشته شده و اگر کهنه پاره‌ای از نهصد سال پیش بدست می آمد غنیمتی بزرگ بود چه برسد بگفته و نوشتهٔ مردی که در زمان خود ادیب و دانشمند و نویسنده و خوشنویس بوده. دوم آنکه یگانه کتابیست که جزئیات زندگی شبانروزی و کردار و گفتار مردم ایران را در زمانهای قدیم در بر دارد و هیچ کتاب دیگری نیست که در تاریخ یکی از ادوار گذشتهٔ ایران باین دقت و تفصیل نوشته شده باشد و نویسندهٔ آن تا این اندازه راستگو و مؤمن و بی‌پروا باشد. سوم آنکه تاریخ مفصل زمانیست که عبرتهای بسیار در بر دارد. چهارم آنکه از نظر لغت و صرف و نحو و ترکیبات و تعبیرات و تلفیقات زبان فارسی نهصد سال پیش گنجینهٔ بی‌مانندیست. پنجم آنکه داستان‌ها و حکایت‌ها و اشعار بسیار از دوره‌های پیش از غزنویان در بردارد که برای ادبیات و تاریخ ایران بسیار سودمندست
این جهات سبب شده است که همواره این کتاب پسندیدهٔ ایرانیان و فارسی زبانان بوده و در هر زمانی گروهی از آن بهره‌ور بوده‌اند و کسانی که پس از ما خواهند آمد نیز همواره از آن بهره‌مند خواهند گشت. این کتاب تا کنون دو بار چاپ شده است: یک بار در کلکته در ۱۸۶۲ میلادی جزو سلسلهٔ انتشارات انجمن آسیائی بنگاله بدستیاری و. ه. مورلی وکاپیتان و. ناساولیس شرق‌شناسان انگلیسی و بار دیگر در طهران در ۱۳۰۵ – ۱۳۰۷ قمری با تصحیح و حواشی مرحوم سید احمد ادیب
