مانده زیرنویس صفحه ۸
مرحوم سیدجمالالدین اسدآبادی بناصرالدینشاه قاجار بدست میرزا علیاصغرخان اتابک افتاده و معلوم نیست بنظر شاه رسانده یا نرسانده باشد.
پس از فوت اتابک این نامه در بین اوراق منشی او پیدا شده، وراث منشی مذکور آنرا بهمسایه خود دادهاند و بعداً دست بدست گشته بآقای معتضدالملک رسیده هنگامی که معتضدالملک حاکم شاهرود بوده بمرحوم تیمورتاش اطلاع دادند که چنین نامهای نزد حاکم مزبور هست.
مرحوم تیمورتاش حاضر شد آنرا بهر مبلغی شود خریداری نماید - ولی معتضدالملک متعذر بود که حتی مبلغ پنجهزار تومان دادند و راضی بفروش نشده است - بنابراین قرار شد سوادی از آن نوشته شود - جوانی که مامور استنساخ نامه بود دو نسخه سواد برای جناب دکتر غنی فرستاد بدبختانه نسخه متعلق بمرحوم تیمورتاش مانند بسیاری چیزهای دیگر و غالب اسناد و مدارک زندگانیش بیغمای شهربانی رفت و این نسخه را از کلکسیون ذیقیمت آقای دکتر غنی که مجموعهای از نوشتههای مشاهیر بزرگان ایران میباشد بدست آوردهام. (رستاخیز ایران شماره ۷)
اینک نامه
عریضه داشت بسده سنیه عالیه و عتبه رفیعه سایه اعلیحضرت شاهنشاه اسلامپناه ابدالله بالعدل و نصره بالحق و شید دولته بالحکمة وصانها بقدرته عن کیدالمختلسین و حفظها بقوة ارادة عن مکر الخناثین و خداع المنافقین و اعز بعزالله کلالاسلام والمسلمین آمین. در مونیک وقتی که از شرف وعد احترامات و اجازه مصاحبت موکب همایونی در مزه طرب بودم در همان محضر اسنی جناب امینالسلطان وزیر اعظم چنان پسندید که عاجز برای اصلاح بعضی امور ضروریه اولا به پطرزبورغ رفته - پس از انجام آنها بایران بیایم.
اعلیحضرت شاهنشاء اقام الله به و دعائه العدل استحسان فرمودند - در شب همان یوم الشرف پنجساعت جناب وزیر اعظم با این عاجز مکالمه نمودند - خلاصهاش آنکه اولا دولت روسیه و رجال و ارباب جراید آنرا حق نیست که ایشان را برجاس و نشانه سهام ملام نمایند و از در معادات و معانده برآیند - چونکه ایشان یعنی جناب وزیراعظم مالک و صاحب ملک نیستند و رتق و فتق امور بقدرت ایشان نیست و دیگر آنکه مسئله کارون و بنک (بانک) و معادن قبل از ارتقاء ایشان برتبه وزارت عظمی انجام پذیرفته است.
پس حین ورود پطرزبورغ باید در نزد وزارت روسیه ابراء ذمه و تبریر ساحه ابشان را بنمایم و تبدیل افکار فاسده وزراء روس را در حق ایشان داده و حسن مقاصد و نیات ایشان را دربارهٔ دولت روس مسجل کنم ثانیا از این عاجز خواهش نمودند که به مسیو گیرس رئیسالوزراء و وزیر دول خارجه و مستشارهای ایشان و یلنکالی و زینوویوف شفاهاً بگویم که ایشان یعنی جناب وزیر اعظم از برای اثبات حسن مقاصد خود در هر