| | | | | | |
|
آن یکی پرسید اشتر را که هی |
|
از کجا میآیی ای اقبال پی |
|
|
گفت از حمام گرم کوی تو |
|
گفت خود پیداست در زانوی تو |
|
|
مار موسی دید فرعون عنود |
|
مهلتی میخواست نرمی مینمود |
|
|
زیرکان گفتند بایستی که این |
|
تندتر گشتی چو هست او رب دین |
|
|
معجزهگر اژدها گر مار بد |
|
نخوت و خشم خداییاش چه شد |
|
|
رب اعلی گر ویست اندر جلوس |
|
بهر یک کرمی چیست این چاپلوس |
|
|
نفس تو تا مست نقلست و نبید |
|
دانک روحت خوشهی غیبی ندید |
|
|
که علاماتست زان دیدار نور |
|
التجافی منک عن دار الغرور |
|
|
مرغ چون بر آب شوری میتند |
|
آب شیرین را ندیدست او مدد |
|
|
بلک تقلیدست آن ایمان او |
|
روی ایمان را ندیده جان او |
|
|
پس خطر باشد مقلد را عظیم |
|
از ره و رهزن ز شیطان رجیم |
|
|
چون ببیند نور حق آمن شود |
|
ز اضطرابات شک او ساکن شود |
|
|
تا کف دریا نیاید سوی خاک |
|
که اصل او آمد بود در اصطکاک |
|
|
خاکی است آن کف غریبست اندر آب |
|
در غریبی چاره نبود ز اضطراب |
|
|
چونک چشمش باز شد و آن نقش خواند |
|
دیو را بر وی دگر دستی نماند |
|
|
گرچه با روباه خر اسرار گفت |
|
سرسری گفت و مقلدوار گفت |
|
|
آب را بستود و او تایق نبود |
|
رخ درید و جامه او عاشق نبود |
|
|
از منافق عذر رد آمد نه خوب |
|
زانک در لب بود آن نه در قلوب |
|
|
بوی سیبش هست جزو سیب نیست |
|
بو درو جز از پی آسیب نیست |
|
|
حملهی زن در میان کارزار |
|
نشکند صف بلک گردد کارزار |
|
|
گرچه میبینی چو شیر اندر صفش |
|
تیغ بگرفته همیلرزد کفش |
|
|
وای آنک عقل او ماده بود |
|
نفس زشتش نر و آماده بود |
|
|
لاجرم مغلوب باشد عقل او |
|
جز سوی خسران نباشد نقل او |
|
|
ای خنک آن کس که عقلش نر بود |
|
نفس زشتش ماده و مضطر بود |
|
|
عقل جزویاش نر و غالب بود |
|
نفس انثی را خرد سالب بود |
|
|
حملهی ماده به صورت هم جریست |
|
آفت او همچو آن خر از خریست |
|
|
وصف حیوانی بود بر زن فزون |
|
زانک سوی رنگ و بو دارد رکون |
|
|
رنگ و بوی سبزهزار آن خر شنید |
|
جمله حجتها ز طبع او رمید |
|
|
تشنه محتاج مطر شد وابر نه |
|
نفس را جوع البقر بد صبر نه |
|
|
اسپر آهن بود صبر ای پدر |
|
حق نبشته بر سپر جاء الظفر |
|
|
صد دلیل آرد مقلد در بیان |
|
از قیاسی گوید آن را نه از عیان |
|
|
مشکآلودست الا مشک نیست |
|
بوی مشکستش ولی جز پشک نیست |
|
|
تا که پشکی مشک گردد ای مرید |
|
سالها باید در آن روضه چرید |
|
|
که نباید خورد و جو همچون خران |
|
آهوانه در ختن چر ارغوان |
|
|
جز قرنفل یا سمن یا گل مچر |
|
رو به صحرای ختن با آن نفر |
|
|
معده را خو کن بدان ریحان و گل |
|
تا بیابی حکمت و قوت رسل |
|
|
خوی معده زین که و جو باز کن |
|
خوردن ریحان و گل آغاز کن |
|
|
معدهی تن سوی کهدان میکشد |
|
معدهی دل سوی ریحان میکشد |
|
|
هر که کاه و جو خورد قربان شود |
|
هر که نور حق خورد قرآن شود |
|
|
نیم تو مشکست و نیمی پشک هین |
|
هین میفزا پشک افزا مشک چین |
|
|
آن مقلد صد دلیل و صد بیان |
|
در زبان آرد ندارد هیچ جان |
|
|
چونک گوینده ندارد جان و فر |
|
گفت او را کی بود برگ و ثمر |
|
|
میکند گستاخ مردم را به راه |
|
او بجان لرزانترست از برگ کاه |
|
|
پس حدیثش گرچه بس با فر بود |
|
در حدیثش لرزه هم مضمر بود |
|